Η «Δράση» για τα δυόμισι χρόνια της νέας διοίκησης

Στο μέσον της θητείας της η νέα διοίκηση και δύσκολα θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι συντρέχουν σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα του προαστίου, σε πείσμα των πολύχρονων διαφανειών που εμφάνισε ο δήμαρχος Βριλησσίων κατά την πρόσφατη «λογοδοσία» του. Βέβαια, είθισται, για ευνόητους λόγους, οι διοικήσεις να κρατάνε τα «καλά» για το τέλος. Εν προκειμένω αναμένεται η υλοποίηση των έργων που θα χρηματοδοτήσει η Περιφέρεια, (πεζογέφυρα Αναπαύσεως, έργα ομβρίων κ.α.) και η εξαγορά (;) του ΟΤ 61 (πρώην τένις κλαμπ), που αποτελεί βασική επιδίωξη της δημοτικής αρχής. Βρισκόμαστε όμως, σε μια εντελώς διαφορετική περίοδο για να αρκεστούμε σε αυτά... Ξεκινώντας με τη διευκρίνιση ότι όποιος ασκεί κριτική, καλόν είναι να ξεκαθαρίζει και την αφετηρία της, (διαφορετικά αυτή καταλήγει προσχηματική), ξεκαθαρίζουμε εξαρχής ότι -κατά τη γνώμη μας- το επείγον σήμερα είναι ο συντονισμός της αυτοδιοίκησης με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της περιόδου: Να πράξει ο δήμος ό,τι είναι δυνατόν α) ώστε να προστατέψει ένα επίπεδο «κανονικότητας» στην καθημερινότητα των πολιτών για να μην παρασυρθούν όλα από τη μνημονιακή βαρβαρότητα, β) να συμβάλει στην ανάταξη του ηθικού των κατοίκων, διασώζοντας σε κάποιο βαθμό την ιδιότητα του «πολίτη» και γ) να συγκροτήσει ένα όσο πιο δημοκρατικό πλαίσιο γίνεται για την αντιμετώπιση των δυσκολιών. Όπως επισημαίναμε και στο προεκλογικό πρόγραμμα της «Δράσης», τον Μάρτιο του 2014, «σήμερα δεν αντιμετωπίζουμε μόνο την εφαρμογή μιας βάρβαρης πολιτικής αλλά μιας διαλυτικής πολιτικής. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι όχι μόνο με μια κατάσταση περιορισμένων μέσων άσκησης πολιτικής, αλλά και με μια αυτοδιοίκηση διαφορετικής σύστασης. Ζητούμενο είναι να διασώσουμε τον κοινό τόπο χτίζοντας μια νέα σχέση ανάμεσα στο Δήμο και τους δημότες, ενισχύοντας δίκτυα, πρωτοβουλίες, συλλόγους, δραστηριότητες, για να πυκνώσει η συσπείρωση μεταξύ των δημοτών, να συγκροτηθεί η πόλη σε κοινότητα». Παρακάμπτουμε επομένως ως δημοτική παράταξη, την όποια αντιπαράθεση για τα επιμέρους, διότι για να προχωρήσει οτιδήποτε, (μέχρι και το πρόγραμμα ανακύκλωσης), πρέπει να προηγηθεί «σπάσιμο» της απογοήτευσης, της παραίτησης και της απόσυρσης των ανθρώπων και η σταδιακή εμπέδωση ενός κλίματος συμμετοχής και υπεράσπισης των «κοινών», ώστε περισσότεροι δημότες να αναλάβουν ευθύνη για τον τόπο τους. Αυτό το διαφορετικό «κλίμα» δεν πέφτει όμως από τον ουρανό. Καλλιεργείται από τις παρατάξεις και τις διοικήσεις. Με θεσμούς, διαδικασίες, υποδομές που ευνοούν την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και τη διευκόλυνση των δραστηριοτήτων τους, με φροντίδα για όποιον δυσκολεύεται, με άνοιγμα και «μοίρασμα» των αποφάσεων, με αυτιά ανοιχτά και κατανόηση της πολιτικής συγκυρίας. Πράγματα που δεν μπορούν να καρποφορήσουν με τις συνήθεις μεθόδους, τους χειρισμούς, τη μικροπολιτική, τους παραγοντισμούς και τις «λογοδοσίες» - θεάματα. Η αλήθεια είναι ότι τα Βριλήσσια έχουν όλα τα θετικά ενός μικρού δήμου που ιστορικά έχει κατακτήσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο συνεννόησης μεταξύ των δημοτικών παρατάξεων. Έχουν όμως και τα αρνητικά ενός αυτό-αναπαραγόμενου συντηρητικού καθωσπρεπισμού, που εμποδίζει το πολιτικό προσωπικό να ανανεωθεί, όχι μόνο σε πρόσωπα, αλλά και σε πρακτικές διοίκησης. Δεν βρισκόμαστε σε περίοδο αμεριμνησίας. Πρέπει να υπερβούμε το μοντέλο των παραγόντων που «σχεδιάζουν», υπόσχονται και αντιδικούν μεταξύ τους για την τοπική εξουσία, αφήνοντας στην κοινότητα το ρόλο του χειροκροτητή και των εκλογών ανά πέντε χρόνια. Η κάθε διοίκηση πρέπει να ανοιχτεί, να εμπιστευτεί τους δημότες και το προσωπικό της, να συμβάλει στη δημιουργία συλλογικοτήτων στον αθλητισμό, στη γειτονιά, στον πολιτισμό, στο περιβάλλον, στη νεανική δημιουργία, να δώσει ρόλο και φωνή σε τοπικές προσπάθειες, να τις κάνει συμμέτοχες στο σχεδιασμό, την εκτέλεση και τον έλεγχο των δημοτικών δράσεων, να διασώσει το δημόσιο χώρο και να αποφύγει την κοινωνική ερημοποίηση. Η κάθε διοίκηση πρέπει να επιδιώξει τη μεγέθυνση του δυναμικού των πολιτών που εμπλέκονται στις τοπικές υποθέσεις, (αντί να τους αποτρέπει), αντιρροπώντας την ισχυρή διαλυτική και απαξιωτική επίδραση που ασκείται από την κεντρική πολιτική σκηνή. Υπ’ αυτήν την έννοια, Πόλη σημαίνει επαρκείς χώροι συνάντησης, περιπάτου, άθλησης, πολιτισμού, ώστε η κοινότητα να λειτουργεί και να διαμορφώνει το δικό της «μικρόκοσμο» και ο πολίτης να διευκολύνεται να ασκήσει δεξιότητες που διαφορετικά ίσως δεν θα είχε ανακαλύψει. Στον τομέα του Πολιτισμού η έλλειψη υποδομών στα Βριλήσσια είναι κραυγαλέα. Ούτε μια εξοπλισμένη δημοτική αίθουσα δεν υπάρχει για να παρακολουθήσει κανείς ένα καλλιτεχνικό δρώμενο. Η πόλη έχει ανάγκη από έναν νέο πολυχώρο, κέντρο δραστηριοτήτων και νέο σημείο αναφοράς, με άξονα -ενδεχομένως- την πολύπαθη Δημοτική Βιβλιοθήκη που εξελίσσεται σε μια περιφερόμενη εικονική πραγματικότητα. Σημαντική είναι και η συντήρηση των υπαρχόντων χώρων, ώστε να μη δημιουργείται διαρκώς ανάγκη πολυδάπανων επισκευών ως αποτέλεσμα της εγκατάλειψής τους. Στον τομέα του Αθλητισμού, η αύξηση της ζήτησης για αθλητισμό από τη νεολαία έχει καταστήσει τόσο εμφανή την έλλειψη υποδομών, που τα Βριλήσσια αποτελούν έναν από τους χειρότερους δήμους της Αττικής σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Η νέα διοίκηση φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται το πιεστικό του πράγματος, αναβάλλοντας ακόμη και απλές -μη δαπανηρές λύσεις, π.χ. την άμεση κατασκευή βοηθητικού γηπέδου στους χαρακτηρισμένους χώρους δίπλα στο υπάρχον κλειστό ή στη Ναυτική Βάση. Στα ζητήματα των δομών αλληλεγγύης, παρά τον ανακουφιστικό ρόλο που ασκούν οι νέες δημοτικές δομές και το Κοινωνικό Παντοπωλείο, (Κοινωνικό Ιατρείο, Φαρμακείο, Φροντιστήριο, Ψυχολογική υποστήριξη κ.α.), το οικοδόμημα είναι «εκ θεμελίων» εύθραυστο καθώς βασίζεται αποκλειστικά σε εθελοντές, ΜΚΟ και χορηγούς! Το ερώτημα προκύπτει αναπόφευκτα: Ποια είναι η ευθύνη του ίδιου του δήμου έναντι των κατοίκων του; Πόσα κονδύλια έχει εγγράψει ο δήμος Βριλησσίων στον προϋπολογισμό του για τη λειτουργία αυτού του σχεδίου; Εξίσου αναπόφευκτη, ως συνέπεια των κατευθύνσεων που ακολουθούνται στην Κοινωνική Υπηρεσία, είναι η αποσπασματικότητα των δράσεων που υλοποιούνται. Λειτουργούμε με... ό,τι προσφέρεται. Πραγματοποιήθηκε π.χ. πέρσι έλεγχος για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, με συμμετοχή λίγων δεκάδων γυναικών. Αν και αυτός έχει την αξία του, η παρέμβαση δεν είχε συνέχεια, επελέγη κάποια άλλη, καρδιολογικός έλεγχος, σπειρομέτρηση κλπ, με τους ίδιους όρους. Όταν όμως πρόκειται για ζητήματα πρόληψης ή αγωγής υγείας, ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ του πληθυσμού έχει την ανάγκη του δήμου, πράγμα που συνεπάγεται στόχευση, σχεδιασμό, δράσεις σε βάθος χρόνου, διαρκή ενημέρωση – ευαισθητοποίηση, στα σχολεία, στις ενορίες, στα ΚΑΠΗ, στους φορείς κλπ για να δημιουργείται ένα μεγάλο δίκτυο που θα εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή του πληθυσμού, ώστε η επιλεγμένη παρέμβαση να είναι αποτελεσματική. Το πρόβλημα ξεκινάει από τη στρεβλή αντίληψη που έχει διαμορφώσει ο δήμος Βριλησσίων για τον ρόλο του. Αντί να αποσκοπεί σε μια οργανωμένη δημοτική Κοινωνική Υπηρεσία με πόρους και προσωπικό, ικανή να ασκεί επιτελικό ρόλο, να πληροφορεί και να διεκπεραιώνει περιστατικά, δικτυωμένη με τις υπάρχουσες δομές του δημόσιου / ιδιωτικού τομέα, παρακολουθώντας ταυτόχρονα την εξέλιξή τους, προτιμά τα εγκαίνια «ιατρείων» και άλλων δομών, που στα μάτια των ψηφοφόρων «φαίνονται» πιο αποδοτικές, αλλά δεν είναι. Αντί να επενδύει στην ενδυνάμωση ενός αυτοτελούς μηχανισμού, ικανού να διευθετεί προβλήματα, με μόνιμο προσωπικό, αξιοποιώντας ΜΟΝΟΝ υποστηρικτικά τους εθελοντές, ώστε να καταγράφει πραγματικές ανάγκες μέσω σταθερής επικοινωνίας με όλους τους τοπικούς φορείς και να σχεδιάζει δράσεις μαζί τους σε ετήσια βάση, προτείνοντας μεθόδους, διαθέτοντας πόρους και επιστημονική υποστήριξη, προτιμά να επενδύει σε προτάσεις «εισαγόμενες» ή περιφερόμενες και δομές εξαρτώμενες από εξωγενείς παράγοντες. Στο ζήτημα των απορριμμάτων πάλι, υπερηφανεύεται ο δήμος μας, επειδή, ακολουθώντας τυποποιημένες υποδείξεις, προχώρησε στη σύνταξη ενός Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων, σε συνεργασία με τον ΕΔΣΝΑ, ο οποίος απορροφά και διαχειρίζεται τα ανακυκλώσιμα ή αξιοποιήσιμα υλικά που «παράγει» η πόλη. Υπερηφανεύεται και για μείωση του όγκου των απορριμμάτων της τάξης του 5%, χωρίς να έχει υπολογισθεί η επίπτωση της κρίσης σε αυτήν. Πόσο «τοπικά» είναι όμως τα σχέδια που καταθέτουν οι Δήμοι, όταν δεν προβλέπεται καμιά πραγματικά τοπική εγκατάσταση / λειτουργία, όταν ακόμη και τα προδιαλεγμένα από τα νοικοκυριά κλαδέματα, αντί να παραμείνουν εντός των ορίων του δήμου, (όπως κάθε τι που μπορεί να παραχθεί και να αξιοποιηθεί τοπικά), μεταφέρονται εκτός, (με μεταφορικά μέσα και προσωπικό του δήμου) και «παραχωρούνται» σε άλλους φορείς; Πότε θα γίνει κατανοητό ότι δεν βγάζει πουθενά να αντιμετωπίζεται ο δημότης ως πελάτης, συλλέκτης πόντων, τρόφιμος, γκρινιάρης, εύπιστος ή ανεύθυνος, ανίκανος να αναλάβει στο πλαίσιο της κοινότητας οποιαδήποτε ρόλο και εργασία; Αναφερθήκαμε ενδεικτικά σε τέσσερεις βασικούς άξονα τομείς δημοτικού έργου, (λειτουργία θεσμών, υποδομές, κοινωνικό ρόλο του δήμου και ανακύκλωση), για να υπογραμμίσουμε πόσο αυτοί συνδέονται μεταξύ τους, με κεντρικό νήμα την ενεργοποίηση του δημότη, που με τη σειρά της προϋποθέτει μια «άλλη» δημοτική πολιτική. Χωρίς το κεντρικό νήμα μιας τέτοιας κατεύθυνσης, που θα εστιάζει στη διάσωση του τοπικού χώρου και των λειτουργιών του, μακριά από παραγοντισμούς, μικροπολιτικές και την αναπαραγωγή του υπάρχοντος, η πόλη μας, όπως αντιστοίχως και η χώρα, δεν έχει μέλλον. Είναι καιρός συνεπώς, να προσεγγίσουμε τα προβλήματα πιο ουσιαστικά, αντί να αυτοϊκανοποιούμαστε με παρεμβάσεις που ακόμη δεν έχουν αγγίξει / κατανοήσει το ζητούμενο της συγκυρίας. Κίνηση Δημοτών Βριλησσίων «Δράση για μια Άλλη Πόλη» *φωτογραφία: Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας. Διαλογισμοί και αντιφεγγίσματα. 1936