Σχόλια
Γεράσιμος Κακλαμάνης (1940 – 2003): Διαφωτιστικές αχτίδες φωτός στο προπαγανδιστικό σκότος
3/3/2024

Εξαιρετικό...

Εύα Χατζάκη
Αναφορά στο έργο του Γεράσιμου Κακλαμάνη (1940 – 2003)
2/1/2024

Σίγουρα έχουμε υποχρέωση να προωθούμε κείμενα ικανά να αφυπνίζουν τίς συνειδήσεις ατόμων μίας κοινωνίας, η οποία ζεί μέσα στό ψέμμα. Εάν μπορώ να βοηθήσω σε μία τέτοια προσπάθεια, θα το κάνω μετά χαρ

Ζέρβας Δημήτρης
Σε εξέλιξη η καταστροφή των πεύκων της Λ. Πεντέλης
24/12/2023

Να υπογειοποιηθούν - υπογειοποιούνται τα καλώδια. Όχι να κόβονται υπεραιωνόβια δένδρα.-

Μιχάλης Πυρουνάκης
Όλα στο φως!
9/12/2023

"Όλα στο φως" για τα προηγούμενα αλλά και για τα μελλούμενα, πριν τις αναθέσεις.

Μπάμπης Δαμουλιάνος Ευαγγελάτος
Τοπίο σε διχασμό (μέρος 2ο)
2/12/2023

Αγαπητά ξαδέλφια. Εάν, με θέλημα θεού, δεν έπεφτε εξ ουρανού ο εκ Ρωσίας ορμώμενος πόντιος Ιβάν ο τρομερός, να διαλύσει την ερυθρή «παράγκα», τώρα ο «δαφνοστεφανωμένος» έφηβος, εκ προοιμίου «διορισμέ

Δημήτρης Καλαμπούκας

ΜΕΤΡΙΟΚΡΑΤΙΑ: ΟΙ ΜΕΤΡΙΟΙ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ

Αποσπάσµατα από µια συνέντευξη του Καναδού φιλόσοφου Alain Denault* στο Γαλλικό télérama (Απόδοση: Σ. Λάβδας)

...Όλα έγιναν σιωπηλά... Ούτε η Βαστίλλη έπεσε, ούτε το Ράιχσταγκ πήρε φωτιά. Κι όµως, η επίθεση πράγµατι έγινε και πέτυχε: Οι µέτριοι πήραν την εξουσία. ...Στα χρόνια της Μετριοκρατίας ο µέσος όρος γίνεται µοντέλο και ο συµβιβασµός κυριαρχεί. Οι άνθρωποι γίνονται αντικαταστάσιµοι, οι ιδέες το ίδιο. ...Πρόκειται για µια επανάσταση που αναισθητοποιεί. Που µας καλεί να βρισκόµαστε πάντα στο κέντρο, να σκεπτόµαστε ήπια, να κρύβουµε τα πιστεύω µας ώστε να γίνουµε όντα αντικαταστάσιµα, εύκολα διαχειρίσιµα. Πάνω από όλα, να µην διαταράσσουµε τίποτα, να µην εφευρίσκουµε τίποτα που θα µπορούσε να διασαλεύσει την κοινωνική και οικονοµική τάξη. Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: -Τι εννοείτε µε τον όρο «µετριοκρατία»; Δεν υπάρχει άλλη λέξη που να παραπέµπει σε αυτό που είναι «µέσο», από τη λέξη «µετριότητα». Η λέξη «ανωτερότητα» παραπέµπει σε ό,τι είναι ανώτερο, η λέξη «κατωτερότητα» σε ό, τι είναι κατώτερο, αλλά «µεσότητα» δεν υπάρχει. Ωστόσο, υπάρχει µια σημασιολογική διάκριση ανάμεσα στο µέσο και τo µέτριο, γιατί το µέσο είναι συνήθως µια αφηρηµένη έννοια: το µέσο εισόδηµα, η µέση ικανότητα, δηλαδή µια θέση κάπου στη µέση µιας κλίµακας αξιών. Το µέτριο όµως είναι το µέσο στην πράξη. Η µετριoκρατία είναι λοιπόν ένα καθεστώς όπου το µέσο γίνεται κυρίαρχο πρότυπο που πρέπει να εφαρµοστεί. Είναι η κυριαρχία του µέτριου, σαν λειτουργικό µοντέλο. Επισηµαίνοντας τα παραπάνω δεν έχω σκοπό να καταδικάσω κανέναν, αλλά να κατανοήσω τη φύση της υποχρέωσης του να είναι κανείς µέτριος, που σήµερα βαραίνει ανθρώπους που δεν είναι κατ’ ανάγκη φτιαγµένοι για να είναι. -Τι είναι αυτή η υποχρέωση; Από πού προέρχεται; Η µετριοκρατία προέρχεται από τη διαφοροποίηση και την εκβιοµηχάνιση της εργασίας που µετέτρεψαν τα επαγγέλµατα σε θέσεις εργασίας. Ο Μαρξ το έχει περιγράψει από το 1849. Με τη υποβάθµιση της εργασίας σε “εργατική δύναµη” αρχικά, “εργατικό κόστος” στη συνέχεια, ο καπιταλισµός την απονεύρωσε, φτάνοντας την ειδίκευση και την τυποποίηση στα άκρα. Τα επαγγέλµατα σταδιακά χάνονται και η εργασία καταλήγει να είναι µια άψυχη παροχή. Για ένα µεγάλο αριθµό µισθωτών, που περνούν αδιάφορα από τη µία θέση εργασίας στην άλλη, η εργασία έχει υποβαθµιστεί σε µέσο επιβίωσης και µόνο. Μέσες παροχές, µέσα αποτελέσµατα, ο στόχος είναι εργαζόµενοι εύκολα αντικαταστάσιµοι, µέσα σε µεγάλες παραγωγικές µονάδες που διαφεύγουν από τον έλεγχο σχεδόν των πάντων, εκτός από εκείνους που τις έχουν σχεδιάσει και τις εκμεταλλεύονται. -Εκτός από τη µετριοκρατία, τονίζετε εξίσου την ισχυροποίηση της «διακυβέρνησης». Αυτή είναι η πολιτική πλευρά της γένεσης της µετριoκρατίας. Φαινοµενικά ακίνδυνος, ο όρος «διακυβέρνηση» εισήχθη από τη Μάργκαρετ Θάτσερ και τους συνεργάτες της, στα 80ς. Στην πράξη επρόκειτο για την εφαρµογή στο Κράτος-υπό το πρόσχηµα της εξυγίανσης των δηµοσίων οργανισµών- µεθόδων διαχείρισης των ιδιωτικών επιχειρήσεων, που θεωρούνταν πιο αποτελεσµατικές. Η διακυβέρνηση, η οποία άνθισε στη συνέχεια, είναι µια µορφή νεοφιλελεύθερης διαχείρισης του κράτους που χαρακτηρίζεται από την απορρύθµιση και την ιδιωτικοποίηση των δηµόσιων υπηρεσιών και την προσαρµογή δηµόσιων οργανισµών στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Από την πολιτική λοιπόν περάσαµε στη διακυβέρνηση, την οποία κάποιοι έχουν την τάση να συγχέουν µε τη δηµοκρατία, ενώ είναι ακριβώς το αντίθετο. Σε ένα σύστηµα διακυβέρνησης, η πολιτική πράξη µειώνεται σε διαχείριση, σε αυτό που τα εγχειρίδια του µάνατζµεντ αποκαλούν «επίλυση προβληµάτων»: την αναζήτηση άµεσης λύσης στο άµεσο πρόβληµα, κάτι το οποίο αποκλείει κάθε µακροπρόθεσµο προβληµατισµό βασισµένο σε αρχές, κάθε δηµόσια συζήτηση κάποιου πολιτικού οράµατος. Σε καθεστώς διακυβέρνησης, καλούµαστε να γίνουµε µικροί υπάκουοι εταίροι, που θα υλοποιήσουν µε ακρίβεια τη «µέση» οπτική του κόσµου, µε µόνη προσέγγιση αυτή του φιλελευθερισµού. -Άρα, το να είσαι µέτριος, δεν σηµαίνει να είσαι ανίκανος. Όχι. Το σύστηµα ενθαρρύνει την άνοδο προσώπων µε µέσες ικανότητες σε βάρος των πολύ ικανών ή των τελείως ανίκανων. Των τελείως ανίκανων γιατί δεν θα κάνουν τη δουλειά, των πολύ ικανών γιατί υπάρχει κίνδυνος να αµφισβητήσουν το σύστηµα και τις παραδοχές του. Ο µέτριος πρέπει να έχει χρήσιµες γνώσεις τέτοιες όµως που να µην τον οδηγούν στην αµφισβήτηση της δικής του ιδεολογικής βάσης. To κριτικό πνεύµα φοβίζει, επειδή κάνει την εµφάνιση του ανά πάσα στιγµή, σε κάθε θέµα, είναι ανοιχτό στην αµφιβολία και πάντα υποκείµενο στις δικές του αναζητήσεις. Ενώ ο µέτριος αρκεί να «παίζει το παιχνίδι». -Τι εννοείτε; Το «Παίζω το παιχνίδι» είναι µια ανεπαρκής έκφραση γιατί περιέχει την ίδια λέξη δύο φορές, συνδεδεµένη µε ένα άρθρο, δηλαδή µια ταυτολογία. Είναι µια έκφραση ευχάριστη, µπανάλ και κάπως παιχνιδιάρικη. Όμως «παίζω το παιχνίδι» θέλει να πει ότι αποδέχοµαι τις επίσηµες πρακτικές που εξυπηρετούν κοντόφθαλµα συµφέροντα, υπόκειµαι σε κανόνες, κάνοντας τα στραβά µάτια στο ανείπωτο και το απροσδόκητο που τους διέπει. Παίζω το παιχνίδι θα πει να µην αναφέρω αυτό το όνοµα σε αυτή την έκθεση, να αγνοήσω εκείνο, να µην αναφέρω το άλλο, δίνοντας την ευκαιρία σε αυτόν που αυθαιρετεί να κυριαρχήσει. Τελικά, το «παίζω το παιχνίδι» έχει σαν αποτέλεσµα τη δηµιουργία διεφθαρµένων οργανισµών. Η διαφθορά φτάνει στα όρια της, όταν οι µετέχοντες δεν γνωρίζουν καν ότι είναι διεφθαρµένοι. Όταν οι φαρµακευτικές εταιρείες διαβεβαιώνουν ότι θεραπεύουν, καρκίνους του προστάτη που δεν αναµένεται να αναπτυχθούν επικίνδυνα πριν οι ασθενείς γίνουν 130 χρονών. Όταν το πανεπιστήµιο εκπαιδεύει τους φοιτητές όχι για να γίνουν ελεύθερα πνεύµατα, αλλά ειδικοί έτοιµoι να αποτελέσουν χρηστικά όργανα. Ο πρύτανης του Πανεπιστηµίου του Μόντρεαλ, δήλωσε- λες και κάτι τέτοιο είναι προφανές- το φθινόπωρο του 2011: «Τα µυαλά πρέπει να εναρµονίζονται µε τις ανάγκες των επιχειρήσεων». Των επιχειρήσεων που κατέχουν θέσεις στο συµβούλιο διοίκησης του πανεπιστηµίου, ακόµα και αν αυτό εξακολουθεί να χρηµατοδοτείται σε µεγάλο βαθµό από το κράτος. Ο πρύτανης του µεγαλύτερου γαλλόφωνου Πανεπιστηµίου επανέλαβε, σχεδόν αυτολεξεί, τα λόγια του Patrick Le Lay, Διευθύνοντος Συµβούλου της TF1(γαλλικό κανάλι τηλεόρασης), που δήλωσε το 2004 ότι τo κανάλι του θα πουλήσει «χρόνο διαθέσιµου εγκεφάλου» στην Coca-Cola.(σηµ. µτφ: Εννοούσε ότι το πρόγραµµα που θα προηγείτο θα ήταν τέτοιο ώστε να µην προβληµατίζεται ο τηλεθεατής και να έχει µυαλό «διαθέσιµο» στα µηνύµατα της διαφήµισης) - «Παίζω το παιχνίδι» είναι επίσης, ότι και αν κάνουµε να υιοθετούµε τη γλώσσα των ιδιωτικών επιχειρήσεων... Στα πλαίσια της διακυβέρνησης, οι δηµόσιες υπηρεσίες εξαφανίζονται µαζί µε την ορολογία τους. Ο ασθενής του νοσοκοµείου, ο χρήστης του τρένου ή του µετρό, ο ακροατής σε µια αίθουσα συναυλιών, ο συνδροµητής ενός µουσείου, όλοι γίνονται «πελάτες». Στο κρατικό ραδιόφωνο του Κεµπέκ, ένας δηµοσιογράφος που ασχολείται µε πολιτιστικά θέµατα µε ρώτησε πρόσφατα αν ήµουν «καταναλωτής θεάτρου». Και η Εθνική Βιβλιοθήκη, όταν καθυστερώ να επιστρέψω βιβλία που δανείστηκα, µου στέλνει email που ξεκινά µε τις λέξεις :«Αγαπητέ πελάτη». Αυτές οι λέξεις δεν είναι ανώδυνες. Είναι αποκαλυπτικές. Λένε πολλά για την «επανάσταση που αναισθητοποιεί» που ζούµε σήµερα. -Τοποθετείτε τους ειδικούς στο επίκεντρο της Μετριοκρατίας. Γιατί; Ο ειδικός είναι συχνά µέτριος µε την έννοια που έχω ορίσει. Δεν είναι ανίκανος, αλλά διαμορφώνει τη σκέψη του σύµφωνα µε το συµφέρον εκείνων που την χρησιµοποιούν. Παρέχει τα πρακτικά ή θεωρητικά δεδοµένα τα οποία έχουν ανάγκη αυτοί που τον πληρώνουν για να νοµιµοποιούνται. Για την εξουσία, είναι αυτός, διαµέσου του οποίου επιβάλλεται η καθεστηκυία τάξη. Ο ειδικός εγκλωβίζεται στο πλαίσιο που είναι επιθυµητό από κάποια επιχείρηση, κάποια βιοµηχανία, κάποιο ιδιωτικό συµφέρον. Δεν περιλαµβάνει την Coca-Cola σε µια µελέτη για την παχυσαρκία, επειδή η εταιρία χρηµατοδότησε τη µελέτη. Επιβεβαιώνει ότι οι µεταβολές του κλίµατος δεν συνδέονται µε τη βιοµηχανική δραστηριότητα, επειδή η Exxon Mobil επιδοτεί την έρευνα. Χρειαζόµαστε ένα νέο Μολιέρο για να έχουν οι ειδικοί την τύχη που ο συγγραφέας του “Κατά Φαντασίαν Ασθενούς” επιφύλαξε στους γιατρούς του καιρού του. -Η µετριοκρατία δεν οδηγεί στο ξεθώριασµα του πολιτικού λόγου; Όπως ήταν αναµενόµενο, είναι το κέντρο, το µέσο, ο µέσος όρος που κυριαρχούν στην πολιτική σκέψη. Οι διαφορές ανάµεσα στον λόγο των µεν και των δε είναι ελάχιστες. Στην προσπάθεια διαφοροποίησης τα σύµβολα αποκλίνουν περισσότερο από ότι οι ιδεολογίες. Τα «ισορροπηµένα µέτρα», η «χρυσή τοµή», και ο «συµβιβασµός» έχουν εξελιχθεί σε έννοιες- φετίχ. Αυτή είναι η πολιτική τάξη του ακραίου κέντρου, η θέση του οποίου δεν αντιστοιχεί σε ένα σηµείο κάπου στη µέση του άξονα αριστερά-δεξιά, αφού αποβλέπει στην εξαφάνιση του ίδιου του άξονα, σε όφελος της µιας και µόνης προσέγγισης και της µιας και µόνης λογικής. Σε αυτό το περιβάλλον µετριότητας, βασιλεύει η απάτη. Οι κυβερνώντες εκλέγονται µε µια πολιτική γραµµή και ακολουθούν άλλη µετά την εκλογή τους, οι ψηφοφόροι χρησιµοποιούν τις δηµοτικές εκλογές για να διαµαρτυρηθούν κατά της εθνικής πολιτικής, ή ψηφίζουν Εθνικό Μέτωπο για να εκφράσουν το θυµό τους, τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης ευνοούν αυτές τις συµπεριφορές και ενδιαφέρονται µόνο για τη στρατηγική των πρωταγωνιστών. Κανένα όραµα για το µέλλον, όλα το πολιτικό παιχνίδι είναι βραχυπρόθεσµο, εξαντλείται σε διαρκείς µικροπαρεµβάσεις. -Πως θα αντισταθούµε στην µετριοκρατία; Ας αντισταθούµε πρώτα στο γεύµα στο οποίο µας προσκαλούν, στους µικρούς πειρασµούς, µέσω των οποίων µπορούµε και εµείς να µπούµε στο παιχνίδι. Ας πούµε Οχι. Όχι, δεν θα αναλάβω αυτή τη θέση, όχι, δεν θα δεχθώ αυτή την προσφορά, παραχωρώ αυτό το πλεονέκτηµα ή αυτή την αναγνώριση, επειδή είναι τοξική. Η αντίσταση µε αυτή την έννοια δεν είναι εύκολη, είναι κάτι σαν ασκητισµός. Η επιστροφή στην κουλτούρα και τη διανόηση είναι επίσης µια αναγκαιότητα. Εάν ξαναρχίσουµε να διαβάζουµε, να σκεπτόµαστε, να επιβεβαιώνουµε την αξία των ιδεών που σαρώθηκαν στις µέρες µας σαν να ήταν ασήµαντες, αν ξαναψεκάσουµε µε λογική εκεί που αυτή έχει χαθεί και σταµατήσουµε να µένουµε στο περιθώριο, προχωρούµε πολιτικά. Δεν είναι τυχαίο που η ίδια η γλώσσα δέχεται επίθεση σήµερα. Ας την βοηθήσουµε. *Ο Alain Denault διδάσκει κριτική σκέψη στις πολιτικές επιστήµες, στο Πανεπιστήµιο του Μοντρεαλ και είναι διευθυντής προγράµµατος στο Διεθνές Ινστιτούτο Φιλοσοφίας στο Παρίσι. Πρωτότυπη πηγή: http://www.telerama.fr/idees/en-politique-comme-dans-les-entreprises-les-mediocres-ont-pris-le- pouvoir,135205.php Απόδοση: Σ. Λάβδας

ΣΧΕΤΙΚΑ: Άρθρα
ΣΧΟΛΙΑ
  1. Μπάμπης Δαμουλιάνος Ευαγγελάτος
    3 Αυγούστου 2017, 19:33

    ...Ένα άρθρο διαμάντι! Απάντησε στα πολλά "όχι" μου, στον "ασκητισμό" μου, την "αντιδημοτικότητα" μου, την πολλές φορές "εριστική" μου στάση και την "πολυλογία" μου. Ακόμη για τις άπειρες φορές μετανιώματος και την εμετική μου διάθεση ύστερα από άλλες τόσες μετριοπαθείς συμπεριφορές μου και βουβαμάρα κατ' απαίτηση του σαβουάρ βιβρ και της ανάγκης...

Πείτε μας τη γνώμη σας
Τα σχόλια δημοσιεύονται άμεσα και είναι αποκλειστική ευθύνη του συντάκτη του σχολίου. Οι διαχειριστές της παρούσας ιστοσελίδας διατηρούν το δικαίωμα διαγραφής των σχολίων εκείνων που έχουν διαφημιστικούς σκοπούς, κρίνονται ως ρατσιστικά ή προσβάλλουν πρόσωπα.
Τοιχο-διωκτικά

Έρχονται όλα κάποτε μαζεμένα. Πού να πας τότε; Πού να κρυφτείς; Τι την έκανες την ανεπανάληπτη ζωή σου;

Τάσος Λειβαδίτης - Καντάτα , Κέδρος 1960
Ημερολόγιο Δράσεων και Εκδηλώσεων

Δεν υπάρχουν προγραμματισμένες Δράσεις για τις επόμενες ημέρες...

Newsletter