7 σχόλια για τον προϋπολογισμό, βασισμένα στη συζήτηση του «συντονιστικού» της «Δράσης»

Υπερψηφίστηκε την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου από την πλειοψηφία ο προϋπολογισμός και το Τεχνικό Πρόγραμμα του 2018, σε μια αίθουσα άδεια από δημότες και με αρκετούς συμβούλους απόντες. Στη συζήτηση που κράτησε μέχρι τα μεσάνυχτα, πέρα από τις τοποθετήσεις έναντι των εισηγήσεων της διοίκησης, επικράτησε το χαρακτηριστικό της περιόδου: Ποιος ακούει ποιον, ποιος υπολογίζει ποιον, ώστε μια συλλογική διαδικασία να καταλήγει γόνιμη. Αδιαφορώντας για το κτίσιμο προϋποθέσεων ουσιαστικής συνεννόησης οι διοικούντες, οδηγούν το συμβούλιο σε διαδικασίες χειριστικές, θεατρικές, που ανασύρουν τις χειρότερες «ποιότητες» των εμπλεκομένων, μη επιτρέποντας άλλη διαφοροποίηση μέσα στην επιφανειακότητα, παρά την γκρίνια και την άγονη αντιπαράθεση. Αποτέλεσμα; Η έκπτωση της διαδικασίας σε τυπική και η απογοήτευση όποιου παρακολουθεί. Τα δημοτικά συμβούλια γίνονται χαμένος χρόνος. Ανυποψίαστη για το κατεδαφιστικό πνεύμα της εποχής η διοίκηση, (που γνωρίζει ότι βρίσκεται εκεί που βρίσκεται όχι γιατί επιβραβεύεται η πρότασή της, αλλά γιατί «κάποιος πρέπει να κάνει τη δουλειά»), δεν αφήνει ρόλο στην αντιπολίτευση, (η οποία έχει τις δικές της ευθύνες), αλλά ούτε και σε κανέναν άλλον, πλην του στενού παρεΐστικου πυρήνα της. Έτσι ανακυκλώνεται ένα παιχνίδι που στέλνει συνεχώς τον κόσμο σπίτι του, (των δημοτικών συμβούλων μη εξαιρουμένων), με πρωταγωνιστή τις πολιτικές ομάδες που αντιλαμβάνονται την εκλογή ή την επανεκλογή τους ως μέλημα όλου του προαστίου. Τι έχουμε λοιπόν, εδώ; Πρώτον: Έχουμε μια διοίκηση, που ενώ επί τρία χρόνια δεν έχει κατασκευάσει ούτε ένα πεζοδρόμιο και παρακολουθεί χωρίς παρέμβαση τα συνεχή ατυχήματα σε συγκεκριμένες διασταυρώσεις δρόμων, αναλαμβάνει, όχι να αντιμετωπίσει τα διαπιστωμένα, αλλά να αλλάξει τα Βριλήσσια εκ θεμελίων σε μια «ήσυχη γειτονιά». Το πρόβλημα εδώ δεν είναι μια ακόμη αντιπαράθεση επί της κυκλοφοριακής μελέτης, αλλά το πώς αυτή προέκυψε, με ποια διαδικασία φτάσαμε στο «σενάριο» που συζητείται. Πώς δηλαδή, αναγορεύθηκε το κυκλοφοριακό σε Νο1 πρόβλημα της πόλης, δεσμεύοντας όλες τις δυνάμεις του δήμου για τα επόμενα χρόνια. Έτσι, και ενώ η μελέτη έχει ολοκληρωθεί, παραληφθεί, παρουσιαστεί και ανακοινωθεί η έναρξη της εφαρμογής της, οι δημοτικές παρατάξεις δεν την έχουν συζητήσει καθόλου! Γιατί είναι βολικό να χειρίζεται το θέμα απευθείας ο δήμαρχος αντί ένα συμβούλιο που συσκέπτεται σοβαρά και όχι επί τετελεσμένων, εγκρίνοντας προαποφασισμένες αποφάσεις, για ένα έργο μάλιστα που υπερβαίνει τη θητεία της σημερινής διοίκησης. Με τη σειρά τους, ούτε οι άλλες παρατάξεις της αντιπολίτευσης αντιδρούν. Καλύτερα να μην εκτίθενται, μέχρι το… κλίμα να ξεκαθαρίσει. Έτσι, σε ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα, οι προϋποθέσεις συνεννόησης και παραγωγής εμπεριστατωμένων αποφάσεων από το Δ.Σ., ακυρώνονται. Δεύτερον, η διοίκηση προχωρά την απ’ ευθείας αγορά του ΟΤ61 (πρώην τένις κλαμπ). Ζήτησε μεν από τους επικεφαλής των παρατάξεων να μετάσχουν στις διαπραγματεύσεις, αλλά δεν έδειξε την ίδια προθυμία να μοιραστεί το σχέδιό της για τη μελλοντική αξιοποίηση του χώρου και τον τρόπο αποπληρωμής του, ούτε εμφάνισε έναν οικονομικό σχεδιασμό. Επιπλέον, επειδή οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και η δέσμευσή τους σε συγκεκριμένη κατεύθυνση συνεπάγεται τον αποκλεισμό άλλης, θα έπρεπε να έχουν τεθεί συνδυαστικά και άλλα ζητήματα, όπως π.χ. η αξιοποίηση της έκτασης της οδού Μητροπούλου για τη δημιουργία βασικών υποδομών για αθλητισμό, πολιτισμό και τη στέγαση των δημοτικών υπηρεσιών, που λείπουν από το προάστιο, ερώτημα που παραπέμπει στην «επικαιροποίηση» ή την απόρριψη του Πολεοδομικού Σχεδίου της προηγούμενης εικοσαετίας. Φυσικά, για όλα αυτά, κάποιο λόγο θα έπρεπε να έχει και η τοπική κοινωνία… Τρίτο, στην υπόθεση της αγοράς του κτηρίου της οδού Ολύμπου από τον Πολιτιστικό & Αθλητικό Οργανισμό, η διοίκηση παρακάμπτοντας πάλι το δημοτικό συμβούλιο αλλά και την Τεχνική Υπηρεσία, προκήρυξε έναν «φωτογραφικό» διαγωνισμό με χαμηλές προδιαγραφές, στον οποίο δεν εμφανίστηκε κανείς ενδιαφερόμενος πέραν του εξ αρχής γνωστού, για να αγοράσει ένα κτήριο 30 ετών για πολιτιστικές χρήσεις, χωρίς θέσεις στάθμευσης, άνωθεν του οποίου βρίσκεται κατοικία, (που αύριο θα διαμαρτύρεται για όχληση), χωρίς να έχει προσκομίσει ΠΡΙΝ την αποφασιστική ψηφοφορία και παρά τα αλλεπάλληλα αιτήματα της ΔΡΑΣΗΣ, ούτε ένα έγγραφο που να πιστοποιεί την καταλληλότητά του, αδιαφορώντας επιδεικτικά για την κριτική που της ασκείται. Η πρότασή της υπερψηφίστηκε από το Δ.Σ. του ΠΑΟΔΗΒ οριακά, με την ψήφο της προέδρου. Αν όμως σε τέτοια ζητήματα δεν επιδιώκεται η συναίνεση και η καλλιέργεια μιας κουλτούρας διαλόγου, τότε πού αυτή θα επιδιωχθεί; Όταν θεσμοθετηθεί η απλή αναλογική; (εδώ γελάμε!) Και γιατί οι πολίτες να ενδιαφερθούν, αν όλα είναι ζήτημα δεδομένων πλειοψηφιών; Τέταρτον, αυτοδιοίκηση σημαίνει δυνατότητα να αυτοδιοικούμαι. Κι αυτό σημαίνει διαρκή επένδυση σε ένα ικανό μηχανισμό για να μπορώ να ανταποκριθώ στις συνεχείς ανάγκες. Σημαίνει έναν ξυλουργό, έναν σιδηρουργό, έναν μπογιατζή, έναν ηλεκτρολόγο, έναν διαθέσιμο χώρο όπου κάποιος θα μπορεί να αλλάζει τα λάδια των δημοτικών αυτοκινήτων. Σημαίνει επένδυση σε υποδομές που εξασφαλίζουν οικονομίες, καλή παρακολούθηση, αυτονομία, άμεση ανταπόκριση, αντί της διαρκούς ευκολίας του τα δίνω όλα «έξω», από τον καθαρισμό των φρεατίων, την αλλαγή λαμπτήρων οδοφωτισμού και το υψηλό πράσινο, μέχρι τα μικρά έργα φροντίδας και συντήρησης του δημοτικού εξοπλισμού (πάσχουμε σε συντήρηση και φροντίδα) ή την εισαγωγή ΜΚΟ για να ανταποκριθεί στο έργο της η Κοινωνική Υπηρεσία. Ίσως σημαίνει δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιρισμών Ανέργων για τη λειτουργία των δημοτικών αναψυκτηρίων. Ίσως σημαίνει καλύτερη δημοτική συγκοινωνία. Ίσως σημαίνει αξιόπιστες διαδικασίες διαβούλευσης. Ίσως σημαίνει προσπάθεια ώστε η «συνοικιακή» κομποστοποίηση να διεξάγεται εντός του δήμου. Ίσως σημαίνει -επιτέλους- «ξεκαθάρισμα» των διαχρονικών εκκρεμοτήτων του δήμου, όλα τα μεγάλα θέματα που είχε αφήσει εκκρεμή και η προηγούμενη διοίκηση, γιατί αυτά δεν αποδίδουν εκλογικά, δεν είναι «έργα» και δεν φέρνουν ψήφους. Πέμπτο: Κεντρικό πρόβλημα σήμερα δεν είναι το κυκλοφοριακό, αλλά η γενικευμένη απόσυρση του ενεργού δημότη από την καθημερινότητα του δήμου, η «όρεξη» για συμμετοχή και ανάληψη ευθύνης, η διάχυτη απογοήτευση, η μελαγχολία, τελικά η αδιαφορία, η έλλειψη παλμού στην αυτοδιοίκηση. Οι Δήμοι οφείλουν να συμβάλουν με τον τρόπο τους στην αντιστροφή αυτού του κλίματος. Προσπάθεια δύσκολη, επίπονη, που απαιτεί ισορροπίες, συμβιβασμούς, κλεφτοπόλεμο αλλά και συγκρούσεις με την κυβέρνηση, όχι χαριεντισμούς και ενσωμάτωση στο «μπλοκ» των «από πάνω». Αυτοδιοίκηση δεν είναι η παραγωγή έργων αλλά η «παραγωγή» πολιτών! Το βάρος πέφτει στην ενίσχυση της δικτύωσης, κυρίως μέσω του πολιτισμού και του αθλητισμού, ώστε ο κάτοικος να εντάσσεται σε κοινότητα, όχι σε άθροισμα ιδιωτών. Δεν νοείται π.χ. να εισηγούμαστε για τρίτη χρονιά στο τεχνικό πρόγραμμα την κατασκευή ενός μικρού και καθόλου δαπανηρού βοηθητικού γηπέδου πίσω από τον θεσμοθετημένο χώρο του κλειστού γυμναστηρίου ή τον προγραμματισμό της δημοτικής βιβλιοθήκης, και το αίτημα αυτό να αγνοείται επιδεικτικά, με τους πόρους να κατευθύνονται σε δευτερεύουσες κατευθύνσεις. Έκτο: Είναι λάθος η αρκετά διαδομένη αντίληψη (ιδίως στην αριστερά), ότι κάθε «διαχειριστική» πολιτική είναι εξ’ ορισμού «λίγη». Ιδίως σήμερα, η καλή διαχείριση των δημοτικών υποθέσεων είναι προϋπόθεση για να μπορούν να τεθούν πιο οραματικοί και πιο «ανεβασμένοι» στόχοι. Το πρόβλημα όμως στην πολιτική είναι πού επενδύονται οι εκάστοτε κατακτήσεις. Στο πρόσωπο του δημάρχου και την ομάδα διοίκησης ή απλώνονται ως δυνατότητες, ως τρόποι, ως μέθοδοι, ως εμπειρίες, ως ποιότητες, σε έναν ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο, ολοένα διευρυνόμενο, ικανό να δώσει ώθηση και συνέχεια στα πρώτα επιτυχημένα βήματα; Έβδομο: Το προάστιο σήμερα έχει ανάγκη μιας νέας ατμόσφαιρας, που θα επιτρέπει σε περισσότερους πολίτες να καθορίσουν την πορεία του. Έχει ανάγκη αποφυγής των τετριμμένων, των επιχειρημάτων του συρμού, των επαναλαμβανόμενων καθ’ υπαγόρευση έργων από την κεντρική πολιτική σκηνή, (όλοι οι δήμοι να γίνουν Ψυχικό!), έχει ανάγκη πρωτοτυπίας, ζωντάνιας, διαμόρφωσης ενός ισχυρού δημόσιου χώρου συζήτησης για τα σημαντικά, υπέρβασης των άγονων διλημμάτων. Σ’ αυτά τα κρίσιμα ζητήματα η δημοτική αρχή αποδεικνύεται ελλειμματική. Η πολιτική είναι από τη φύση της ενοποιητική διαδικασία. Κινητοποιεί τους μετέχοντες πάνω σε στόχους και στην αντιμετώπιση προβλημάτων και ερωτημάτων, διαμορφώνοντας ταυτόχρονα τον «χώρο» της. Έτσι καθίσταται αποτελεσματική. Δεν είναι ένας μηχανισμός κατακερματισμού με άξονα τα ατομικά ιδιοτελή συμφέροντα, που ενεργοποιεί π.χ. η κυκλοφοριακή μελέτη. Χωρίς ζωντανό δημοτικό συμβούλιο, χωρίς ενεργή τοπική κοινωνία, οι διαφορετικές προσεγγίσεις, οι διαφορετικές επιλογές, καταλήγουν χωρίς αντίκρισμα, αφού δεν έχουν «πού» να αντιπαρατεθούν, «πού» να συντεθούν, σε ποιόν να απευθυνθούν. Την πιο εμβληματική εικόνα για τα παραπάνω, έδωσε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος κατά την τελική συζήτηση της Κυριακής (26-11) για το κυκλοφοριακό, πριν δώσει το λόγο στους πολίτες που έθεταν ερωτήσεις: «Πείτε το όνομά σας και τον δρόμο σας». Αυτή είναι η παγίδα: Ο πολίτης δεν προσέρχεται ως πολίτης του δήμου αλλά ως «εκπρόσωπος» του δρόμου «του». Ακόμη και όσοι «δρόμοι» δεν είχαν πρόβλημα, κάτι θα σκεφθούν, ενθαρρύνονται να το πράξουν, να μη «ριχτούν» όταν οι γείτονες ευεργετούνται. Ζητείστε και εμείς θα τα διευθετήσουμε. Όσο για τα λεφτά, λεφτά υπάρχουν! «Θα τα βρούμε μέσω ΕΣΠΑ» δήλωσαν με μια φωνή δήμαρχος και μελετητές, κανείς δεν θα επιβαρυνθεί! Αυτή είναι η πολιτική που «εκπαιδεύει» την κοινότητα στη λάθος κατεύθυνση, θυσιάζοντας τη συγκρότησή της σε ζωντανή οντότητα. Αυτή είναι η πολιτική που χρησιμοποιεί ένα προκατασκευασμένο όραμα, που θα το διαχειρίζεται η εκάστοτε διοίκηση κατά το δοκούν, επενδύοντας σήμερα, στην Ελλάδα της κρίσης, στη βελτίωση του κυκλοφοριακού φόρτου έξω από την πόρτα του ιδιώτη - κατοίκου. Αυτή η πολιτική δεν είναι συμβατή με το μέλλον της αυτοδιοίκησης. Ούτε του δήμου μας. Ούτε της χώρας. «Μα δεν θέλετε να αλλάξει τίποτα;», δήλωσαν οι μελετητές, «παίζοντας τα ρέστα τους» απέναντι σε όσους επέμεναν να ανησυχούν για τα προβλήματα που θα επιφέρει η εφαρμογή της κυκλοφοριακής μελέτης. Θέλουμε να αλλάξουν πολλά περισσότερα είναι η απάντηση. Θέλουμε να καταλάβετε είναι η απάντηση. Υπό αυτήν την έννοια, η καταψήφιση του προϋπολογισμού του 2018 υπήρξε για τη «ΔΡΑΣΗ» αυτονόητη. Ελάχιστα προβληματιστήκαμε... Αλλού είναι το θέμα... Γιάννης Τσούτσιας