Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019, 8:15΄μμ, στο ΤΥΠΕΤ

Το «Χωρίς Αγάπη» του Ρώσου σκηνοθέτη Andrey Zvyagintsev είναι παράλληλα καθηλωτικό κοινωνικό δράμα, υποβλητικό αστυνομικό θρίλερ και συναρπαστικό πολιτικό φιλμ. Πολυβραβευμένο, τιμήθηκε με 19 Βραβεία και 44 επιπλέον υποψηφιότητες. Στο Φεστιβάλ των Καννών, το 2017, απέσπασε το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής και την ίδια χρονιά στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας. Η βρετανίδα σκηνοθέτης Andrea Arnold, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, δήλωσε συγκινημένη από την ποιητική ομορφιά της ταινίας και τη χαρακτήρισε «αφηγημένη με ένα άγριο πάθος. Παρόλο που επικεντρώνεται στην τραγωδία μιας οικογένειας στην Ρωσία μιλάει για μια παγκόσμια τραγωδία και αναγνωρίσαμε σε αυτή μια από τις μεγάλες λύπες του πλανήτη και μια θυμωμένη προειδοποίηση για το αντίθετο του τίτλου». Ο Μπαρίς και η Ζένια, ένα μοσχοβίτικο ζευγάρι στα πρόθυρα του διαζυγίου διαπληκτίζεται για το ποιος θα κρατήσει το 12χρονο γιο τους Αλιόσα μετά το διαζύγιο. Ο μαλθακός και άβουλος πατέρας υποστηρίζει πως πρέπει να μείνει με τη μητέρα του. Η νευρική και αεικίνητη μητέρα πιστεύει ότι βρίσκεται στην ηλικία που χρειάζεται περισσότερο τον πατέρα του και προτείνει να τον βάλουν εσώκλειστο σε σχολείο και στη συνέχεια στο στρατό. Στην ουσία ούτε ο ένας ούτε η άλλη ενδιαφέρονται για το παιδί και την τύχη του. Και οι δύο αποποιούνται την φροντίδα του, καθώς βρίσκονται σε προχωρημένες εξωσυζυγικές σχέσεις και προσπαθούν να πουλήσουν το κοινό τους διαμέρισμα για να μοιραστούν τα χρήματα. Ο γιος τους είναι εμπόδιο στα σχέδια τους, ένας ακόμη ένας λόγος να τσακωθούν, να θυμηθούν το λάθος του να παντρευτούν και να εκτονωθούν εκτοξεύοντας κατηγορίες και μίσος προς κάθε κατεύθυνση. Έναν τέτοιο άγριο καυγά παρακολουθεί, τυχαία, ο Αλιόσα. Με ανείπωτη πίκρα ακούει δύο ανθρώπους που δεν τον αγάπησαν ποτέ, αντιλαμβάνεται ότι είναι ανεπιθύμητος και αποφασίζει να εξαφανιστεί από το σπίτι για πάντα. Λόγω της αδιαφορίας των δικών του η εξαφάνιση θα γίνει αντιληπτή μετά από δυο μέρες. Θα κάνει άραγε αυτή η τραγική του ενέργεια τους γονείς να αναλογιστούν τις ευθύνες τους για το παιδί που έχουν φέρει στον κόσμο; Θα μπορέσει να κάμψει την έχθρα, θα αμβλύνει τις διαφορές; Είναι αληθινό το ενδιαφέρον που δείχνουν ή μήπως η προσωπικότητα του καθένα, οι ατομικές τους επιλογές και το κυνήγι μιας άπιαστης ευτυχίας θα είναι πιο ισχυρή μπροστά στο δράμα που θα έπρεπε να τους ταρακουνήσει; Μέσα σε ένα τοπίο παγωμένο και ψυχρό, όπως και οι ψυχές των ηρώων του ο Zvyagintsev μιλάει με τον πιο σπαρακτικό τρόπο για τον σύγχρονο κενό και αλλοτριωμένο άνθρωπο που έχει ξεχάσει να αγαπά και τη σημερινή εποχή που έχει παραδοθεί στον κυνισμό και την αναισθησία στον τομέα των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων. Σε αυτήν την 5η ταινία της εκπληκτικής φιλμογραφίας του, που περιλαμβάνει μόνον αριστουργήματα όπως η «Επιστροφή», η «Ελένα» και ο «Λεβιάθαν» (που έχουν προβληθεί στο Cine-Δράση), κριτικάρει αυστηρά τα πάντα: από τον χριστιανισμό, τον νεοπλουτισμό, τον κυνισμό, το κυνήγι του χρήματος και του σεξ, τον καπιταλισμό και τις κομμουνιστικές παρακαταθήκες του ρωσικού παρελθόντος έως την απομάκρυνση από τη φύση, το lifestyle, τον εθισμό στα κινητά, τις selfies, την αυτοπροβολή μέσα από τα social media και την εξάρτηση των ανθρώπων από απανθρωποιημένες πλευρές της σύγχρονης τεχνολογίας. Παρά τις απαισιόδοξες διαπιστώσεις του ο Zvyagintsev, βρίσκει τον τρόπο να δείξει ότι υπάρχει διέξοδος. Μετά την αδιαφορία οικογένειας και κρατικών δομών, την αναζήτηση του εξαφανισμένου παιδιού αναλαμβάνει μια ομάδα εθελοντών. Τα μέλη της με έναν τρόπο εκπληκτικό, οργανωμένο και μεθοδικό, με ανιδιοτέλεια, αγάπη, στοργή και αλληλεγγύη αφοσιώνονται στη δύσκολη αποστολή τους. Και η δική τους συλλογική δράση αναδεικνύεται σε απάντηση στον κατακερματισμό των ανθρώπινων σχέσεων, ιδιαίτερα των οικογενειακών. Όπως λέει και ο ίδιος: «Η μεταμοντέρνα εποχή μας είναι μια μεταβιομηχανική κοινωνία με συνεχή ροή πληροφορίας αποδεχτή από ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για άλλους ανθρώπους, παρά μόνο τους βλέπουν ως το μέσο για κάποιο σκοπό. Στις μέρες μας ισχύει το «ο καθένας για τον εαυτό του». Ο μόνος τρόπος διεξόδου από αυτή την αδιαφορία είναι η αφοσίωση στους άλλους, ακόμη και ξένους, όπως οι εθελοντές που αναζητούν το χαμένο παιδί, χωρίς καμία υπόσχεση για ανταμοιβή, σαν να ήταν το νόημα της ζωής. Κάθε πράξη αποκτά νόημα. Είναι απλά το μέσο καταπολέμησης της απανθρωπιάς και της αποδιοργάνωσης του κόσμου.» Όλα τα προαναφερθέντα, αναδεικνύονται συγκλονιστικά μέσα από το καλογραμμένο και μινιμαλιστικό σενάριο, τη ρεαλιστική σκηνοθεσία, την ιδιαίτερα προσεγμένη φωτογραφία, τις εξαιρετικές ερμηνείες. Ο Aleksey Rozin στο ρόλο του Μπαρίς και η Maryana Spivak στο ρόλο της Ζένια είναι σπαρακτικοί και αναδεικνύουν το «Χωρίς Αγάπη» σε ένα τεχνικά άρτιο και ηθικά μεστό φιλμ. Ρωσία, 2017. Διάρκεια:127’. Σκηνοθεσία: Andrey Zvyagintsev. Σενάριο: Andrey Zvyagintsev, Oleg Negin. Πρωταγωνιστούν: Maryana Spivak, Aleksey Rozin, Matvey Novikov, Varvara Shmykova, Daria Pisareva, Yanina Hope, Andris Keiss. Οι χειμερινές κινηματογραφικές προβολές του Cine-Δράση πραγματοποιούνται κάθε Πέμπτη, 8.15 το βράδυ στην αίθουσα "Ν. Εγγονόπουλος" του πάρκου "Μ. Θεοδωράκης" (ΤΥΠΕΤ), Π. Μπακογιάννη 38-42, Βριλήσσια.