Δευτέρα 28 Ιουνίου 2021, 8:30μμ

Κινηματογραφική Γεωγραφία Συνάντηση 20η (Διαδικτυακή) Δευτέρα 28 Ιουνίου 2021, 8:30μμ Θέμα: «Φόλκερ Σλέντορφ - Μαργκαρέτε φον Τρότα» Ο Φόλκερ Σλέντορφ είναι ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς σκηνοθέτες. ΄Έντονα πολιτικοποιημένος, εξέφρασε πολλές φορές δημόσια τη διαμαρτυρία του για το φασισμό στην καθημερινή ζωή στη σύγχρονη Γερμανία. Είναι πολύ γνωστός για τις κινηματογραφικές μεταφορές σπουδαίων λογοτεχνικών έργων. Γεννήθηκε το 1939 στο Βισμπάντεν και ένα μεγάλο μέρος των νεανικών του χρόνων το πέρασε στο Παρίσι, όπου εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτης πλάι σε θρυλικούς δημιουργούς, όπως ο Λουί Μαλ, Αλέν Ρενέ και Ζαν Πιερ Μελβίλ. Η πρώτη του ταινία ήταν το «Der junge Törless» (1964), και η πρώτη μεγάλη του δημιουργία το πολιτικό θρίλερ «Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ» (1975) πάνω στο θέμα της τρομοκρατίας, θέμα που κάνει την ταινία επίκαιρη στην εποχή μας. Την ταινία σκηνοθέτησε μαζί με τη γυναίκα του, εξέχουσα σκηνοθέτη και φεμινίστρια Μαργκαρέτε φον Τρότα. Το 1979 είναι η χρονιά της διασημότερης ταινίας του «Το Ταμπούρλο» για το οποίο τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών και το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας. Το φιλμ, με το οποίο πετυχαίνει τη χρυσή ισορροπία ανάμεσα στην τέχνη και την εμπορικότητα, είναι βασισμένο στο μυθιστόρημα του Γκίντερ Γκρας και παρουσιάζει την εποχή της προναζιστικής Γερμανίας, μέσα από τα μάτια του Όσκαρ Μάτσερατ, που αρνείται να μεγαλώσει και να ωριμάσει. Στη φωτογραφία κυριαρχεί η σέπια και η εξαιρετική σκηνογραφία είναι του Έλληνα, μετέπειτα σκηνοθέτη, Νίκου Περράκη. Η χρήση της μουσικής του Μορίς Ζαρ δημιουργεί πρότυπο για τις ταινίες τέχνης του εμπορικού κινηματογράφου που ακολούθησαν. Από εκεί άνοιξαν οι δρόμοι για διεθνή πορεία και εργάστηκε στην Αμερική για τα «Ο θάνατος του εμποράκου» (1985) με τον Ντάστιν Χόφμαν, «Ηomo Faber» (1991) με τον Σαμ Σέπαρντ, «Palmetto» (1998). Πέρα από τις κινηματογραφικές ταινίες ο Σλέντορφ σκηνοθετεί για το θέατρο και την όπερα. Για τρεις από τις ταινίες του την μουσική έγραψε ο Χανς Βέρνερ Χέντζε και μέσα από την συνεργασία αυτή πέρασε στο μουσικό θέατρο, για το οποίο σκηνοθέτησε παραστάσεις όπως τα «La Boheme» (1984), «Aus einem Totenhaus»(1988), «Lady MacBeth» (1993). Μαργκαρέτε φον Τρότα: η σκηνοθέτης της ζωής των γυναικών Η ηθοποιός, σεναριογράφος, σκηνοθέτης και παραγωγός φον Τρότα γεννήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1942 στο Βερολίνο και μετά τον πόλεμο, έχοντας χάσει τον πατέρα της, μετακόμισε την μητέρα της στο Ντίσελντορφ. Έπαιξε σε ταινίες του Φασμπίντερ και του Σλέντορφ, εκπαιδεύοντας τον εαυτό της για να γίνει σκηνοθέτης. «Το 1962 μια γυναίκα δεν γινόταν εύκολα σκηνοθέτης έτσι μπήκα στη σκηνοθεσία μέσω της ηθοποιίας» έχει πει χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια θα παντρευθεί με τον Φόλκερ Σλέντορφ, θα μείνει μαζί του από το 1971 μέχρι το 1991 και θα συνεργαστεί μαζί του σε κάποιες ταινίες. Βασικά όμως ακολούθησε ατομική πορεία γυρίζοντας 14 ταινίες, πολλές τηλεοπτικές δουλειές και παίζοντας σαν ηθοποιός. Ανάμεσα στους σημαντικούς δημιουργούς του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου η Μαργκαρέτε φον Τρότα θα εκφράσει έντονο δημιουργικό παροξυσμό και θα κερδίσει την δική της θέση στο πάνθεον του κινηματογράφου. Οι ταινίες της είναι πολιτικά στρατευμένες. Το σλόγκαν «το προσωπικό είναι πολιτικό» που καθόρισε την δεκαετία του 1960 διακατέχει όλο το έργο της. Κεντρικό θέμα οι γυναίκες, η ζωή τους, οι σχέσεις τους με άλλες γυναίκες ή άντρες. Οι ταινίες της, για πρώτη σχεδόν φορά στον κινηματογράφο, θίγουν γυναικεία ζητήματα όπως η έκτρωση, η αντισύλληψη, η θέση των γυναικών στην δουλειά, η κακοποίηση και γενικά η μονολιθική φύση των παραδοσιακών γυναικείων ρόλων. Αμφισβητεί και ανατρέπει δεδομένα και στερεότυπα αναδεικνύοντας την περιπλοκότητα και την αυθεντικότητα ή μη-αυθεντικότητα της ζωής των γυναικών. Από τις δύο κορυφαίες ταινίες της η μεν «Χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλούμ» (1975) που σκηνοθέτησε μαζί με τον Σλέντορφ δείχνει, εκτός των άλλων, την ασφυκτική ζωή των γυναικών που υπόκεινται σε πολλές μορφές καταπίεσης, το δε «Δεύτερο ξύπνημα της Κρίστα Κλάγκελ» (1978) σε δική της εξ ολοκλήρου σκηνοθεσία, αφορά την ριζοσπαστικοποίηση μιας νέας γυναίκας. Το 1986 γύρισε την «Ρόζα Λούξεμπουργκ» για την συγκλονιστική επαναστάτρια και διανοούμενη. Η Μπάρμπαρα Σούκοβα στο ρόλο της Ρόζα προσεγγίζει με εξαιρετικό ταλέντο την ηρωίδα της. Το 2012 την «Χάνα Αρέντ» που αναφέρεται στα ηθικά και φιλοσοφικά διλήμματα που απασχόλησαν την σπουδαία Γερμανίδα φιλόσοφο στη διάρκεια και μετά τη δίκη και την εκτέλεσή στο Ισραήλ του εγκληματία πολέμου Άιχμαν. Το 1979 γύρισε τις «Αδελφές», το 1981 το «Μαριάνε και Τζουλιάνε» και το 1988 τις «Τρεις αδελφές», τρεις ταινίες που συνιστούν μια άτυπη τριλογία και αναφέρονται σε γυναίκες που τις δεκαετίες του 1940 και του 1950, απορρίπτουν τους παραδοσιακούς ρόλους που έχουν προδιαγράψει για αυτές οι συντηρητικές κοινωνίες στις οποίες ζουν. Τόσο ο Σλέντορφ όσο και η φον Τρότα ανήκουν στο καλλιτεχνικό ρεύμα του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου, που βασική προσπάθεια του ήταν να αφυπνίσει τις κοιμισμένες συνειδήσεις, να αποκαλύψει στους Γερμανούς το σκοτεινό τους παρελθόν που ή αγνοούσαν ή αδυνατούσαν να αντιμετωπίσουν και να αποκαλύψει την καταστροφική μεγαλομανία και την περίπλοκη νοσηρότητα της σύγχρονης Γερμανικής -και όχι μόνο κοινωνίας- που πάλευε με κάθε κόστος να ορθοποδήσει. Ο Νέος Γερμανικός Κινηματογράφος έγραψε ιστορία με τα δικά του αριστουργήματα και κατέκτησε μια θέση στον καλλιτεχνικό κινηματογράφο που άνθιζε εκείνη την χρονική περίοδο στο έδαφος της Ευρώπης. Διδασκαλία: Παναγιώτης Δενδραμής, σκηνοθέτης και διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Το σεμινάριο μπορείτε να το παρακολουθήσετε διαδικτυακά στη διεύθυνση: https://us02web.zoom.us/j/86989079267?pwd=RmRnS3V5NGg4ck9rRGEzVGJVeDQzUT09 Meeting ID: 869 8907 9267 Passcode: 986330 Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine – ΔΡΑΣΗ