Τι αλλάζει με τις επείγουσες ρυθμίσεις της κυβέρνησης στον τρόπο διοίκησης των Δήμων

Διακοσμητικό ρόλο θα έχουν στο εξής τα δημοτικά συμβούλια σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις της κυβέρνησης, που αναζητούσε τρόπο να παρακάμψει τους διαμορφωμένους συσχετισμούς των εκλογών του Μαΐου, για να μπορέσουν οι νέες διοικήσεις να κυβερνήσουν απερίσπαστες, ανεξαρτήτως του αριθμού των δημοτικών συμβούλων που διαθέτουν. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Καταρχάς, αλλάζει ο τρόπος συγκρότησης της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, δύο νευραλγικών οργάνων διοίκησης, (και των Δ.Σ. των Οργανισμών), ώστε να διασφαλίζεται εξαρχής η πλειοψηφία της εκάστοτε διοίκησης. Ακριβώς γι' αυτό μεταφέρονται επιπλέον αρμοδιότητες στις Επιτροπές, για να αποφευχθούν ενδεχόμενα προβλήματα "κυβερνησιμότητας" που θα υπήρχαν στα δημοτικά συμβούλια. Ακόμη κι έτσι όμως, απομένει στην αρμοδιότητα των δημοτικών συμβουλίων η κρίσιμη έγκριση των προϋπολογισμών. Και έπρεπε να βρεθεί λύση! Το αποκορύφωμα της νέας «οπτικής» είναι, ότι μπορεί πλέον χωρίς πρόβλημα να τίθεται σε ισχύ ένας προϋπολογισμός, ακόμη και εάν η πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου τον έχει καταψηφίσει! Διότι όποιος διαφωνεί, υποχρεούται να καταθέσει εναλλακτική πρόταση εφ’ όλης της ύλης, δηλαδή ένα εξαρχής διαμορφωμένο τεχνικό πρόγραμμα ή έναν πλήρη προϋπολογισμό, όχι απλώς επιμέρους προτάσεις. Αφετέρου, για να συζητηθεί μια πρόταση της αντιπολίτευσης, αυτή πρέπει α) να συνοδεύεται από έκθεση του προτείνοντος, στην οποία αιτιολογείται η όποια διαφωνία με την εισήγηση της διοίκησης, και β) «από εισήγηση των αρμοδίων υπηρεσιών του δήμου, ότι η εναλλακτική πρόταση είναι εφαρμόσιμη. Έτσι στο μέλλον, για να προκύψει εναλλακτική πρόταση από την αντιπολίτευση θα πρέπει: να εισάγονται για συζήτηση μόνο συνολικές προτάσεις, όχι κατά έργο, για τις οποίες, στη συνέχεια, οι υπηρεσίες θα αποφαίνονται αν μπορούν να συζητηθούν. Επομένως, οι μεν παρατάξεις θα πρέπει να διαθέτουν κάποιον υποστηρικτικό μηχανισμό που να μπορεί να διεκπεραιώσει προϋπολογισμούς και τεχνικά προγράμματα, (γραμματεία, λογιστές, μηχανικούς), οι δε δημοτικές υπηρεσίες, οι οποίες σήμερα "αγχώνονται" για να διεκπεραιώσουν την μια και μοναδική εισήγηση των διοικήσεων, να μπορούν επιπλέον να αξιολογήσουν και τις προτάσεις της μειοψηφίας! Όπως καταλαβαίνει κανείς, όλα αυτά είναι δύσκολο να συμβούν, (εκτός εάν η σύνταξη του Προϋπολογισμού θα ολοκληρώνεται τον Μάρτιο της επόμενης χρονιάς), οπότε πού καταλήγουμε; Ιδού η μαγική λύση: Εάν δεν υποβληθεί εναλλακτική πρόταση, τότε θεωρείται εγκεκριμένη η εισήγηση του δημάρχου! Εδώ είναι «το ζουμί». Η εισήγηση των διοικήσεων για τον προϋπολογισμό δεν μπορεί να καταψηφιστεί, διότι και να καταψηφιστεί, πάλι αυτή θα ισχύει! Πόσο ευρηματικό! Παραθέτουμε στη συνέχεια για ενημέρωση, τα σημαντικότερα σημεία της αιτιολογικής έκθεσης (όπου η κυβέρνηση επεξηγεί το σκεπτικό της) και του Σχεδίου Νόμου, στα σημεία που κυρίως μας αφορούν. Ελπίζουμε τις επόμενες ημέρες, με τον δημόσιο διάλογο που θα αναπτυχθεί, να αποσαφηνιστεί περισσότερο η εικόνα. Κίνηση Δημοτών Βριλησσίων ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΟΛΗ Επείγουσες ρυθμίσεις των Υπουργείων Εσωτερικών Η εφαρμογή των προρρηθεισών διατάξεων παραγνώρισε ότι ο δήμαρχος και ο περιφερειάρχης διαθέτουν άμεση λαϊκή νομιμοποίηση, ως οι αρχηγοί του συνδυασμού που πλειοψήφησε, και η νομιμοποίηση αυτή αποτελεί λαϊκή εντολή για την εφαρμογή του προγράμματος που εξήγγειλαν, το οποίο εγκρίθηκε από την τοπική κοινωνία διά της ψήφου. Το σύνολο των διατάξεων του ν. 4555/2018 δημιουργεί μία πρωτοφανή ανακολουθία μεταξύ της εκπεφρασμένης λαϊκής βούλησης στο πρόσωπο του εκλεγμένου δημάρχου και περιφερειάρχη και της κατανομής των εδρών στα οικεία συμβούλια, καθιστώντας τον αιρετό άρχοντα έρμαιο μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων και παράλληλα εργαλειοποιώντας την τοπική αυτοδιοίκηση στα πλαίσια παρωχημένων κομματικών αντιλήψεων. Η πραγματικότητα αυτή εκφεύγει από την όποια πρόθεση του νομοθέτη να εισάγει «αναλογικό εκλογικό σύστημα» στους ΟΤΑ, διότι η αδυναμία λειτουργίας των δημοτικών και περιφερειακών υπηρεσιών ακυρώνει στην πράξη την συνταγματική επιταγή για τη «διοίκηση των τοπικών υποθέσεων» . Με τις σκέψεις αυτές και προκειμένου αποφευχθούν φαινόμενα ακυβερνησίας των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού που θα οδηγούσαν σε πρωτοφανή δυσλειτουργία της διοίκησης των δήμων και των περιφερειών και για να αποκατασταθεί –στο μέτρο του δυνατού- η ανακολουθία που προέκυψε μεταξύ της εκπεφρασμένης λαϊκής βούλησης και της κατανομής των εδρών των δημοτικών/περιφερειακών συμβουλίων της χώρας, με τις προτεινόμενες διατάξεις εισάγεται ένα πρώτο πλέγμα άμεσης αντιμετώπισης της ανακύψασας προβληματικής κατάστασης, προ της εγκατάστασης των νέων αιρετών αρχών. Άρθρο 1: Ορίζεται ότι δύο ή περισσότερες δημοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις μπορούν να συμπράξουν, εφόσον μια από αυτές είναι η παράταξη με την οποία έχει εκλεγεί ο Δήμαρχος ή ο Περιφερειάρχης. Το πρακτικό για τη σύμπραξη υποβάλλεται οποτεδήποτε εντός της θητείας των αιρετών αρχών και δεν ανακαλείται, συνυπογράφεται τουλάχιστον από την απόλυτη πλειοψηφία των μελών των παρατάξεων που θα συνενωθούν και κατατίθεται στον πρόεδρο του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου, αντίστοιχα. Από την κατάθεση του πρακτικού κατά το προηγούμενο εδάφιο, η νέα παράταξη λειτουργεί ως ενιαία παράταξη και εισέρχεται σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμπραττουσών παρατάξεων. Λογίζεται δε, ως η παράταξη με την οποία έχει εκλεγεί ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης για να καταστεί εφικτή η συγκρότηση των συλλογικών οργάνων. Άρθρο 2: ΟΙ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ Στα πλαίσια ενίσχυσης της κυβερνησιμότητας, αλλά και της χάραξης και υλοποίησης της πολιτικής για την οποία εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης, ορίζεται ότι η πλειοψηφία των μελών της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής προέρχεται από το συνδυασμό με τον οποίο εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης και εισάγεται νέα αναλογική διαδικασία εκλογής των μελών. 1. Το άρθρο 74 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 74 Οικονομική επιτροπή δήμων 1. Η οικονομική επιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής αποτελούνται από τον δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν αντιδήμαρχο ως πρόεδρο, από δύο (2) ακόμη αντιδημάρχους ως μέλη οριζόμενα από το δήμαρχο και από τέσσερα (4) μέλη, αν το συμβούλιο έχει έως και είκοσι επτά (27) μέλη, έξι (6) μέλη, αν το συμβούλιο έχει έως και σαράντα πέντε (45) μέλη και οκτώ (8) μέλη, αν το συμβούλιο έχει πάνω από σαράντα πέντε (45) μέλη. Τα μη οριζόμενα μέλη των επιτροπών εκλέγονται από το δημοτικό συμβούλιο. Από τα εκλεγόμενα μέλη των επιτροπών, τουλάχιστον ένα (1) μέλος στις επταμελείς, δύο (2) μέλη στις εννεαμελείς και τρία (3) μέλη στις ενδεκαμελείς επιτροπές προέρχονται υποχρεωτικά από την παράταξη με την οποία εξελέγη ο δήμαρχος. 2. Η θητεία της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής είναι διετής. Το δημοτικό συμβούλιο, μετά την εκλογή του προεδρείου κατά τις ημερομηνίες που ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 64 και κατά τη διάρκεια της ίδιας συνεδρίασης, εκλέγει μεταξύ των μελών του με μυστική ψηφοφορία τα μέλη της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής, με τη διαδικασία των επόμενων παραγράφων. 3. Για το υπολογισμό των μελών κάθε παράταξης στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής διαιρείται ο συνολικός αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου με τον αριθμό των εκλεγόμενων μελών και ο αριθμός αυτός, έως δεύτερου δεκαδικού ψηφίου, αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Στη συνέχεια διαιρείται ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων κάθε παράταξης με το εκλογικό μέτρο και η κάθε παράταξη εκλέγει στις επιτροπές αριθμό μελών ίσο με το ακέραιο μέρος της διαίρεσης. Για τη διαδικασία αυτή, τυχόν ανεξάρτητοι δημοτικοί σύμβουλοι λογίζονται αθροιστικά ως μια ενιαία παράταξη. Εφόσον το άθροισμα των μελών που έχουν εκλεγεί με το ανωτέρω εδάφιο υπολείπεται του συνόλου των αριθμού των μελών του εκλέγονται στην επιτροπή, οι παρατάξεις εκλέγουν ανά μια, ακόμα και εάν δεν έχουν εκλέξει μέλος κατά τα ανωτέρω, ένα μέλος με βάση το μεγαλύτερο υπόλοιπο της ανωτέρω διαίρεσης και μέχρι συμπλήρωσης των μελών που εκλέγονται συνολικά. Σε περίπτωση ίσου υπολοίπου προηγείται ο συνδυασμός που έχει λάβει μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις δημοτικές εκλογές. *Στην περίπτωση των Βριλησσίων, 33 δημοτικοί σύμβουλοι, οι επιτροπές είναι 9μελείς και αποτελούνται από: τον πρόεδρο και δύο αντιδημάρχους που ορίζει η διοίκηση. 6 μέλη εκλέγονται από το δημοτικό συμβούλιο. Από αυτά, 2 ακόμη μέλη προέρχονται από την διοικούσα παράταξη (σύνολο 5 μέλη) και 4 μέλη συνολικά από την αντιπολίτευση, βάσει του αριθμού των εδρών που διαθέτουν. Το εκλογικό μέτρο, σύμφωνα με τα οριζόμενα, είναι 33/6=5,5, επομένως, η παράταξη του κ. Ντινόπουλου και η «Νέα Πνοή» του κ. Πισιμίση δικαιούνται να έχουν στις νέες 9μελής επιτροπές από 2 μέλη. (1 μέλος από την πρώτη κατανομή 9/5=1,63 και η 1 βάσει υπολοίπου, η «Δράση» έχει υπόλοιπο 3/5,5=0,54). 4 4. Σε περίπτωση που ο συνδυασμός του εκλεγέντος δημάρχου δεν έχει εκλέξει τον ελάχιστο αριθμό μελών που προβλέπονται στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1, τότε ο αριθμός των μελών που εκλέγει προσαυξάνεται μέχρι του αριθμού αυτού αφαιρουμένων ισάριθμων εδρών ανά μία από τις παρατάξεις που έλαβαν τον μικρότερο αριθμό ψήφων στις δημοτικές εκλογές, εφόσον έχουν εκλέξει μέλος στην επιτροπή. 5. Η εκλογή των μελών γίνεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο κατά παράταξη με μυστική ψηφοφορία. Στο ψηφοδέλτιο αναγράφεται το όνομα της παράταξης και ακολούθως τα ονόματα των υποψηφίων μελών της επιτροπής. Κάθε δημοτικός σύμβουλος μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του σε τόσους υποψηφίους δημοτικούς συμβούλους, όσος ο αριθμός που εκλέγονται συνολικά. Ψηφοδέλτιο με μεγαλύτερο αριθμό επιτρεπόμενων σταυρών προτίμησης δεν λαμβάνεται υπόψη. Ως μέλη των επιτροπών εκλέγονται οι πρώτοι σε αριθμό σταυρών υποψήφιοι κάθε παράταξης και σε αριθμό ίσο με τον αριθμό των μελών που δικαιούται αυτή στην επιτροπή. Οι υπόλοιποι υποψήφιοι κάθε παράταξης θεωρούνται αναπληρωματικά μέλη αυτής. Σε περίπτωση ισοψηφίας διενεργείται δημόσια κλήρωση από τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου. 6. Αν δημοτική παράταξη η οποία δικαιούται μέλος στην επιτροπή δεν υποδείξει υποψήφιο ή υποψήφιους, τότε τη θέση του ή τις θέσεις τους καταλαμβάνουν ανά μία υποψήφιοι των παρατάξεων με το μεγαλύτερο αριθμό δημοτικών συμβούλων και σε περίπτωση ίσου αριθμού η παράταξη που έλαβε περισσότερες ψήφους στις δημοτικές εκλογές. 7. Τα αναπληρωματικά μέλη, με τη σειρά της εκλογής τους, καταλαμβάνουν τις θέσεις των εκλεγέντων με το ίδιο ψηφοδέλτιο τακτικών μελών που μένουν κενές κατά τη διάρκεια της διετίας. Σε περίπτωση που έχει εξαντληθεί ο αριθμός των αναπληρωματικών μελών ή σε περίπτωση που παραιτηθεί ή για οποιονδήποτε λόγο εκλείψει μεμονωμένος σύμβουλος που έχει εκλεγεί μέλος επιτροπής, διενεργείται νέα εκλογή, για την κάλυψη των κενών εδρών της επιτροπής, με τη διαδικασία των προηγούμενων παραγράφων. Όταν τα μέλη που εκπροσωπούν τις λοιπές παρατάξεις, πλην αυτής του δημάρχου, παραιτηθούν κατά τη διάρκεια της διετίας και δεν υπάρχει αντικαταστάτης τους, τη θέση τους καταλαμβάνουν τα μέλη της παράταξης του δημάρχου.» Άρθρο 3: Μεταφέρονται μία σειρά από αρμοδιότητες στην οικονομική επιτροπή προς την άμεση λήψη αποφάσεων, αλλά και την αποσυμφόρηση των συνεδριάσεων των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων από ήσσονος σημασίας θέματα, χωρίς ωστόσο να αποψιλώνονται τα οικεία συμβούλια. Η μεταφορά κρίνεται σκόπιμη γιατί συμβάλλει αποφασιστικά στην εύρυθμη λειτουργία των δήμων και των περιφερειών, στην ταχύτητα λήψης αποφάσεων και εξασφαλίζει παράλληλα πως τα συμβούλια θα ασχολούνται με θέματα μείζονος σημασίας για τη διοίκηση των δήμων και των περιφερειών. Επιπλέον, ορίζεται η οικονομική επιτροπή μπορεί να παραπέμπει συγκεκριμένο θέμα της αρμοδιότητας της στο δημοτικό συμβούλιο για τη λήψη απόφασης, εφόσον κρίνει ότι αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητα του. » Άρθρο 6: ΤΑ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑΜε το άρθρο 6 εισάγονται ρυθμίσεις για τη συγκρότηση των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων των δήμων και των περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων των ΔΕΥΑ, (δημοτικών επιχειρήσεων – τα Βριλήσσια δεν έχουν), ώστε να επιτυγχάνεται ότι σε κάθε περίπτωση ότι η πλειοψηφία προέρχεται από τον συνδυασμό με τον οποίο εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης, ώστε να μπορεί να διοικηθεί το νομικό πρόσωπο και να λαμβάνονται αποφάσεις, οι οποίες απηχούν τη λαϊκή εντολή. 1. Εφεξής, όπου στις διατάξεις νόμων, προεδρικών διαταγμάτων και λοιπών κανονιστικών πράξεων, προβλέπεται ο ορισμός αιρετών μελών στη διοίκηση των νομικών προσώπων των δήμων και των περιφερειών, αντίστοιχα, καθώς και των συνδέσμων τους, κατά συγκεκριμένη αναλογία, τα τρία πέμπτα των μελών αυτών με τους αναπληρωτές τους προέρχονται από την παράταξη με την οποία εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης αντίστοιχα, και τα δύο πέμπτα από τις λοιπές παρατάξεις. Ο συνολικός αριθμός των μελών του διοικητικού συμβουλίου των νομικών προσώπων δεν θίγεται. Άρθρα 8 έως 12: Με τις προτεινόμενες διατάξεις ρυθμίζονται θέματα ψήφισης του τεχνικού προγράμματος (άρθρο 8), του επιχειρησιακού προγράμματος (άρθρο 9), του προγράμματος αξιοποίησης της περιουσίας (άρθρο 10), του ορισμού φόρων, τελών και εισφορών (άρθρο 11) και της ψήφισης προϋπολογισμού σε δήμους και περιφέρειες (άρθρο 12). Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις μπορούν να καταθέσουν εναλλακτικές προτάσεις, οι οποίες συζητούνται και ψηφίζονται παράλληλα με την πρόταση του δημάρχου ή του περιφερειάρχη. Η εναλλακτική πρόταση για να γίνει δεκτή προς συζήτηση, πρέπει να συνοδεύεται από έκθεση που συντάσσει ο προτείνων, στην οποία αιτιολογείται η όποια διαφωνία, και από εισήγηση των αρμοδίων, κατά περίπτωση, υπηρεσιών του δήμου ή της περιφέρειας σχετικά με το εφαρμόσιμο ή μη της πρότασης. Οι προτάσεις συζητούνται και ψηφίζονται διακριτά κατά την ίδια συνεδρίαση. Έγκριση λαμβάνει η πρόταση που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου. Αν καμία πρόταση δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του συμβουλίου, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους προτάσεων και θεωρείται εγκεκριμένη η πρόταση που λάβει τις περισσότερες ψήφους επί των παρόντων. Εάν δεν υποβληθεί εναλλακτική πρόταση, θεωρείται εγκεκριμένη η εισήγηση του δημάρχου/περιφερειάρχη. Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, τροποποιείται το ισχύον πλαίσιο που εισήχθη με τον ν. 4555/2018 και εξασφαλίζεται αφενός η, σε κάθε περίπτωση, ψήφιση σημαντικών αποφάσεων για λειτουργία των δημοτικών/περιφερειακών υπηρεσιών και αφετέρου, μέσω της δυνατότητας κατάθεσης εναλλακτικών προτάσεων, αναβαθμίζεται τόσο η πολυφωνία, όσο και η δυνατότητα εξεύρεσης της καλύτερης δυνατής λύσης για τα συμφέροντα του δήμου ή της 6 περιφέρειας. Για να τηρείται η αρχή της αναλογικότητας και η αρχή ισότητας των όπλων, αλλά και να εξασφαλισθεί ότι οι εισαγόμενες ρυθμίσεις δεν θα καταστρατηγηθούν στα πλαίσια ενός στείρου αντιπολιτευτικού λόγου, εισάγονται ως δικλείδες ασφαλείας ότι [α] η εναλλακτική κατατιθέμενη πρόταση ρυθμίζει πλήρως το προς συζήτηση θέμα (πχ. κατάθεση εναλλακτικού προϋπολογισμού ως σύνολο και όχι πρόταση για μία ομάδα κωδικών ή ολοκληρωμένο τεχνικό πρόγραμμα και όχι πρόταση για τα έργα, [β] η κατατιθέμενη εναλλακτική πρόταση συνοδεύεται από αιτιολογική έκθεση που αναλυτικά εκτίθεται και αιτιολογείται η διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος και [γ] συνοδεύεται από εισήγηση των αρμοδίων υπηρεσιών του δήμου για την πληρότητα αυτής ως σύνολο και το εφαρμόσιμο αυτής σε περίπτωση που ψηφιστεί, ώστε να αποκλειστεί το φαινόμενο να ψηφιστεί πρόταση που είναι αδύνατον να εφαρμοσθεί και να τεθεί έτσι σε σοβαρό κίνδυνο η λειτουργία του δήμου ή της περιφέρειας και η παροχή αποτελεσματικών υπηρεσιών προς τους πολίτες. Οι προτάσεις συντάσσονται από τις προτείνουσες παρατάξεις, ωστόσο οι αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου παρέχουν όποιο σχετικό στοιχείο ήθελε αιτηθεί.