8η Συνάντηση Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 7:00μμ

Στην 8η συνάντηση του σεμιναρίου «Σινεμά και Ιστορία» συνεχίζουμε την συζήτηση για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βλέπουμε και σχολιάζουμε την ταινία «Ξυπόλητο Τάγμα» του Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρης Θαλασσινός) και το ντοκιμαντέρ της Αλίντας Δημητρίου «Πουλιά στο βάλτο». Το Ξυπόλητο Τάγμα Ελλάδα, Πολεμική, 1953. Διάρκεια 93’. Σκηνοθεσία: Γκρεγκ Τάλλας, (Γρηγόρης Θαλασσινός). Σενάριο: Νίκος Κατσιώτης. Πρωταγωνιστούν: Νίκος Φέρμας, Μαρία Κωστή (επαγγελματίες ηθοποιοί). Στο ρόλο του Νίκου ο Αντώνης Βούλγαρης. Από το θαυμάσιο πλήθος των νεαρών ερμηνευτών ξεχωρίζουν οι: Βασίλης Φραγκαδάκης (Αντρέας), Χρήστος Σολούρογλου (Τζο), Ευάγγελος Γιωτόπουλος (Ιάκωβος), Σταύρος Κρόζος (Δημήτρης), Γιώργος Αξιώτης (Θάνος) και η μικρούλα Καίτη Τζίνη (Μάρθα). Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης. Εκτέλεση μουσικής: Συμφωνική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ) υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Οπερατέρ: Μιχαήλ Γαζιάδης. Το «Ξυπόλητο Τάγμα» είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που η δράση τους πήρε διαστάσεις μύθου όταν διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί κατακτητές στα χρόνια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα παιδιά μεταβλήθηκαν σε ένα είδος καλόκαρδης ηρωικής συμμορίας, που κλέβει από τους Γερμανούς και του μαυραγορίτες για να συντηρεί τα μέλη της και όσους επιπλέον μπορεί από τον κόσμο γύρω της. Επίσης, πέρα από την αρωγή που παρείχαν στο κόσμο, κατάφερναν με την εξυπνάδα και το κουράγιο τους να βοηθούν την Αντίσταση, βρίσκοντας τρόπους να φυγαδεύουν στη Μέση Ανατολή Έλληνες, Αμερικάνους και Εγγλέζους αξιωματικούς, με σκοπό να ενωθούν με τους εκεί συμμαχικούς στρατούς. Αντί κριτικής, τα σχόλια του ξένου τύπου: Το «Ξυπόλητο Τάγμα» υπογραμμίζει με δραματικότητα, γι’ αυτούς που δεν το έχουν παρατηρήσει ως τώρα στην οθόνη, ότι από τους πολέμους των μεγάλων, τίποτε δεν είναι περισσότερο άξιο καταδίκης όσο τα αποτελέσματά τους επί των μικρών. New York Herald Tribune, 29-5-1954. «Όπως πολλές άλλες ευρωπαϊκές ταινίες, το «Ξυπόλητο Τάγμα» χρησιμοποιεί σκηνικά εκ του φυσικού και πρόσωπα που συνδέονται με την υπόθεση και τον χώρο. Έχει επιτύχει έναν αξιοσημείωτο ρεαλισμό χρησιμοποιώντας ένα σχεδόν εξ ολοκλήρου ερασιτεχνικό όμιλο, ένα «ακατέργαστο» υλικό, που θυμίζει τη «Ρώμη Ανοχύρωτη Πόλη» και μερικά άλλα σπουδαία Ιταλικά μεταπολεμικά φιλμς (...). Ο σκηνοθέτης κ. Γρηγόριος Τάλλας, έχει μεταβάλλει τους παιδικούς ήρωές του σε καταπληκτικούς διαβολάκους, που ο ρόλος τους φτάνει στο αποκορύφωμά του με την αυθάδεια που διαπράττουν τις κλοπές και με την τεχνική του πετροπολέμου.» New York World-Telegram, 29-5-1954. Οι φωτογραφικές «ωμότητες» της ταινίας μας φέρνουν στο νου το «Ρώμη Ανοχύρωτη Πόλη» και ασφαλώς χρησιμοποιούνται σκοπίμως για να εξυψώσουν την αμεσότητα του δράματος (...). Ο σκηνοθέτης Γρηγόριος Τάλλας, έχει επιτύχει πολλά χρησιμοποιών ολίγα, εκράτησε εις ύψος που έπρεπε την ένταση της υπόθεσης, δημιουργώντας μια ταινία διεθνούς κύρους. New York Post, 29-5-1954. Ο Βιτόριο Ντε Σίκα όταν είδε την ταινία το 1955 στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου είπε στον σκηνοθέτη: «Αν είχες γυρίσει αυτή την ταινία προτού γυρίσω εγώ τον Κλέφτη των Ποδηλάτων τότε σήμερα θα ήσουν εσύ ο Ντε Σίκα!». O Γκρεγκ Τάλλας γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1909 και πέθανε στην Αθήνα το 1993. Η ταινία του αυτή είναι η πρώτη ελληνική που βραβεύθηκε σε διεθνές φεστιβάλ. Τα 63 από τα 66 παιδιά που πήραν μέρος στα γυρίσματα, ο Τάλλας τα βρήκε σε αναμορφωτήρια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Tην καταπληκτική μουσική της ταινίας έχει γράψει ο Μίκης Θεοδωράκης και αυτή ήταν η πρώτη μουσική που συνέθεσε για κινηματογραφική ταινία. Η μηχανή λήψης που χρησιμοποιήθηκε ήταν του 1924 και ο οπερατέρ Μιχάλης Γαζιάδης είχε στη διάθεσή του μόνο 6 προβολείς για το φωτισμό. Oι Aμερικανοί δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η ταινία γυρίστηκε με τόσο λίγα τεχνικά μέσα. O φωνολήπτης της Κολούμπια ήταν αδύνατο να δεχθεί πως γυρίστηκε βουβή και είχαν επιτευχθεί τόσο άψογοι συγχρονισμοί στο ντουμπλάρισμα της ηχητικής μπάντας στην Ελλάδα! Πουλιά στο Βάλτο (Ελλάδα, 2007, 105΄) Το ντοκιμαντέρ της Αλίντας Δημητρίου «Πουλιά στο βάλτο» είναι το πρώτο της τριλογία της που περιλαμβάνει τα «Η ζωή στους βράχους» και «Τα κορίτσια της βροχής». Και τα τρία μέσα από μαρτυρίες και ντοκουμέντα, αναδεικνύουν την αγωνιστικότητα και τη δύναμη της γυναικείας ψυχής. Στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής και εκείνα που ακολούθησαν την απελευθέρωση υπήρξαν άνθρωποι που δεν υποχώρησαν και δεν συνθηκολόγησαν. Κατά το κοινώς λεγόμενο «χαράμισαν» τη ζωή τους επειδή ήθελαν να ζήσουν σε έναν καλύτερο κόομο. Η Αλίντα Δημητρίου, με περισσότερα από 50 ντοκιμαντέρ μέχρι το θάνατο της (2013) έδωσε φωνή στους ανθρώπους «χωρίς φωνή», στις γυναίκες που πήραν ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Με το πρώτο της ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους «Πουλιά στο βάλτο», γνωρίζει στο θεατή τις γυναίκες- μάρτυρες, τις οποίες παρακολουθούμε να μιλούν για τη γεμάτη ενθουσιασμό και πάθος στράτευσή τους στις αντιστασιακές οργανώσεις. Αναφέρεται επίσης στις οδυνηρές συνέπειες από αυτήν ακριβώς τη συμβολή τους στον αγώνα κατά των κατακτητών. Στην ταινία παρουσιάζονται 32 γυναίκες, συνολικά κατέθεσαν 40 και όλες αναφέρονται σε διάφορες πλευρές της αντιστασιακής τους δράσης. Τις βλέπουμε και τις ακούμε να μιλούν για την οργάνωση συσσιτίων, την εμψύχωση του λαού, την ενημέρωση με συνθήματα, προκηρύξεις, χωνί, την συμμετοχή τους σε κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις, την αντίσταση και οργάνωση στις φυλακές, την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στα βασανιστήρια, τις εκτελέσεις, τον ένοπλο αγώνα και τη συμμετοχή τους σε μάχες με τους κατακτητές. Μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της νεοελληνικής ιστορίας, δηλαδή οι διώξεις, οι εξορίες και τα βασανιστήρια που υπέστησαν μετά την απελευθέρωση, διερευνάται από το φακό της Αλίντας Δημητρίου, η οποία υπογράφει και το σενάριο της ταινίας. Συνεργάτες της, ο Αλέξης Γρίβας με την Αφροδίτη Νικολαϊδου στην κάμερα και η Ηλέκτρα Βενάκη στο μοντάζ. Η σκηνοθέτης σε σημείωμά της για την ταινία, ανέφερε: «H συμμετοχή της γυναίκας σε όλες τις ιστορικές διαδικασίες, ακόμα και στις πιο ακραίες, συμμετοχή που παραμένει αφανής, είναι το θέμα της ταινίας «Πουλιά στους βάλτους». Πιο συγκεκριμένα, η ταινία αναφέρεται στη συμμετοχή και προσφορά της γυναίκας στην Αντίσταση κατά την περίοδο της Κατοχής 1941-44, καθώς και στις συνέπειες που υπέστη. Στηρίζεται στις προφορικές μαρτυρίες των γυναικών που επέζησαν, με άξονα την ιστορική διαδρομή. Σε εκείνο, όμως, όπου εστιάζει δεν είναι η ιστορική περιγραφή αλλά η, μέσα από τις μνήμες, τα βιώματα ή και τα ψυχολογικά τραύματα, αποκάλυψη μιας στάσης ζωής των γυναικών σε πράξεις που θεωρούμε ότι αναφέρονται μόνο στους άνδρες». Διδασκαλία: Παναγιώτης Δενδραμής, σκηνοθέτης και διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Παρακολούθηση Σεμιναρίου Η παρακολούθηση του σεμιναρίου μπορεί να είναι, είτε ζωντανή στο Στέκι της Δράσης (Πάρνηθος 21, Βριλήσσια), είτε διαδικτυακή μέσω της πλατφόρμας zoom: https://us02web.zoom.us/j/85422347324?pwd=RkVFaWpEQjVqUXlPY3hMMG52YXZaZz09 Meeting ID: 854 2234 7324 Passcode: 947205 Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine – Δράση