της Μαριάννας Χρυσικάκου

Ρώτα ένα δέντρο πως είναι να Υπάρχει. Σε σχέση με τον άνθρωπο, κάποια αλλά έμβια Βασιλεια της Φύσης που στο ξεκίνημα της ζωής τους δεν υπόκεινται σε σωματικό και συναισθηματικό ετεροπροσδιορισμό προκειμένου να επιβιώσουν, φαίνονται να έχουν καλύτερη πρόσφυση στο δικαίωμα του Υπάρχειν. Ένα νεαρό δέντρο συνειδητοποιεί από νωρίς την ηθική και βιολογική του αυτοτέλεια, διότι σε ένα εγγενές επίπεδο έχει τη δική του αυτοφυή ρίζα. Τρέφεται και αναπτύσσεται, καταλαμβάνει το χώρο του μέσα από έναν ξεκάθαρα αυτοτελή φυσικό ωστόσο μηχανισμό. Ταυτόχρονα βέβαια, αντιλαμβάνεται πλήρως την ενότητα και τη συνδεσιμότητα του με το περιβάλλον, ότι είναι δηλαδή ένα πρωτογενώς αυθύπαρκτο έμβιο ον με δικό του μηχανισμό θρέψης και δευτερογενώς, ένα συστημικό ον που αλληλεπιδρά διαρκώς με το περιβάλλον γύρω του. Ο άνθρωπος από την άλλη πλευρά επειδή είναι βιολογικά πλασμένος να βασίζει την επιβίωση του στη βαθιά φυσική και συναισθηματική σχέση με τους γονείς-φροντιστές στα πρώτα στάδια της ζωής, καθηλώνεται μερικές φορές στην ασυνείδητη ταύτιση του δικαιώματος του Υπάρχειν με την ατομική ή τη συλλογική συσχέτιση. Εξ’ ου και η απόλυτα ανθρώπινη επιβεβαίωση που αντλεί κάθε άνθρωπος όταν διευρύνει το χώρο της συσχέτισης του μέσω των προσωπικών, οικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων και επαφών. Μέσω της επαγγελματικής και εισοδηματικής καταξίωσης. Μέσω της κοινωνικής δικτύωσης και φήμης. Μέσω της συμμετοχής σε ομάδες, φυλές και κοινότητες, ο άνθρωπος νιώθει πιο ασφαλής στην αναγνώριση και την κατοχύρωση του δικαιώματος του Υπάρχειν πολλές φορές δια μέσω του Ανήκειν. Τι γίνεται όμως τα δεδομένα της ατομικής ή και κοινωνικής κατοχύρωσης μεταβάλλονται; Όταν οι αγαπημένοι άνθρωποι αναχωρούν από τη ζωή μας ή αποθνήσκουν, αποβιώνουν. Όταν χάνουμε την περιουσία μας ή την κοινωνική μας φήμη; Όταν η επαγγελματική μας χρησιμότητα αμφισβητείται; Όταν η νεότητα μας και η σεξουαλική μας επίδοση φθείρεται και φθίνει; Όταν η λογική μας κρίση ως πολίτες αμφισβητείται και βάναυσα κατακρίνεται από κάθε είδους πολιτικές, επιστημονικές, νομικές και άλλου τύπου αυθεντίες; Τότε συνήθως στην αρχή τουλάχιστον μουδιάζουμε. Παγώνουμε. Οπισθοχωρούμε. Βιώνουμε συρρίκνωση του χώρου που δικαιούμαστε να καταλαμβάνουμε ως γνήσια ατομικά και συλλογικά όντα. Απομακρυνόμαστε από το κυριαρχικό δικαίωμα της Ύπαρξης επειδή μεταβλήθηκαν οι συνθήκες συσχέτισης. Που απλά μετέβαλλαν σε ένα αντιληπτικό και μόνο επίπεδο την οπτική των πραγμάτων και όχι την ουσία των πραγμάτων. Στον «Αναρχικό των Δυο Κόσμων» της Ουρσουλα Λε Γκεν, παρατηρούμε τον επιστήμονα ήρωα και πρωταγωνιστή Δρ. Σεβεκ να καταφέρνει εν τελεί να διατηρήσει ίσες αποστάσεις από δυο κατάφωρα δυστοπικά κοινωνικά και πολιτικά μοντέλα, που αποτελούν αντιθετικές όψεις του ίδιου νομίσματος. Που εξασκούν την ίδια σαρωτική εξουσιαστικοτητα στον σύγχρονο άνθρωπο, προσπαθώντας να τον αλλοτριώσουν και σε ένα υπαρξιακό επίπεδο να τον συντρίψουν. Δίχως να αμφισβητήσει το πρωτογενές του δικαίωμα στο Υπάρχειν, καταφέρνει να διατηρήσει ακμαίο έναν ανέγγιχτο και ανένταχτο δικό του, αποκλειστικά δικό του χώρο Ύπαρξης. Σήμερα το πρωί στον πρώτο πρωινό περίπατο του έτους στο δάσος, παρατηρούσα με δέος την ίδια φυσική, ακλόνητη και απροσποίητη αυτοτέλεια άλλων έμβιων όντων, όπως για παράδειγμα των δέντρων. Ακριβώς επειδή μπορούν να συνυπάρχουν δίχως να ετεροπροσδιορίζονται. Δεν υπάρχουν τα συναισθήματα, ο λόγος και οι διακυμάνσεις του νου να δημιουργήσουν μια εικονική πραγματικότητα περί του τι Είναι. Δεν υπάρχουν οι ειδήσεις των 8 και τα καθημερινά διαγγέλματα. Δεν υπάρχουν οι πεποιθήσεις και η αξιολόγηση του κοινωνικού, οικογενειακού και πολιτικού περίγυρου, εν γένει των άλλων για να δημιουργήσουν τεχνικές διακυμάνσεις αυτοεκτίμησης. Μπορεί και να έχει έρθει η ώρα να συνειδητοποιήσουμε πως το δικαίωμα στο Υπάρχειν είναι αυτονόητο διότι εκπορεύεται από την ανθρώπινη Ύπαρξη, σωματική, ηθική και φιλοσοφική. Είναι προϊόν μιας εσωτερικής εν-ηλικιωσης. Ετυμολογικά εν-ήλιω δηλαδή σε ένα πρωτογενές φιλοσοφικό επίπεδο θα λέγαμε ο άνθρωπος αρχίζει να προσομοιάζει αρχετυπικα τον Ήλιο. Γίνεται μέρα με την ημέρα πιο αυτόφωτος. Γίνεται ένα ον που είναι σε θέση να επανεκδιεκδικήσει το εξ’ορισμού δικαίωμα του ατομικού και συλλογικού Υπάρχειν, εντός των πλαισίων της ανθρώπινης συσχέτισης, της κοινότητας, των εργασιακών χωρών και του λεγόμενου κοινωνικού κράτους, εθνικού κράτους ή κράτους δικαίου. Ανεξαιρέτως, αυτοτελώς, ανιδιοτελώς και δίχως όρους. Ως αναφαίρετο δικαίωμα που δεν υπάγεται σε πολιτική ή άλλη διαπραγμάτευση. Δεν υπονοεί κανενός είδους διακύβευμα. Στέκεται ως απλό ανθρώπινο αξίωμα και όχι ως εξουσιαστική επιβολή που προσπαθεί να επαναδιαπραγματευτεί την κοινωνική διαστρωμάτωση ή να αναδιανείμει παγιωμένα οφέλη. Είναι αυτονόητο, είναι αδιαμφισβήτητο, είναι ένα φυσικό πολιτικό δικαίωμα που οι πολίτες έχουν την αποκλειστική ευθύνη να εξασκούν, διότι μόνο τότε μπορούν να συνειδητοποιήσουν στην πράξη την βαθύτατη τους αυτοτέλεια απέναντι στην εκάστοτε οργανωμένη δομή εξουσίας. Και να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί. Η εξάσκηση του Δικαιώματος του Υπάρχειν είναι μια ατόφια πολιτική πράξη και ως εκ τούτου παράγει γνήσια, αυτόφωτη και αυτοφυή συνείδηση-που ίσως στην κρίσιμη καμπή που διαβαίνουμε-να είναι σε θέση να μεταμορφώσει ανθρωπιστικά κατ’ ουσίαν και εξ βαθέων τις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες. Και να τις οδηγήσει με ασφάλεια μακριά τόσο από την Ουτοπία, όσο και από την Δυστοπία. Marianne Chrysikakou www.wellday.gr Η Μαριάννα Χρυσικάκου ζει και εργάζεται μόνιμα στην Ελλάδα, ως αρθρογράφος και αρχισυντάκτρια της πλατφόρμας εκπαιδευτικών υπηρεσιών ευζωίας WellDay – Live Longevity. Μεταπτυχιούχος απόφοιτη των τμημάτων Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού και Claude Bernard Universite De Lyon Ι, έχει λάβει πιστοποιημένη εκπαίδευση στη Διατροφή, τη Θεραπευτική και την Άσκηση. Ήταν υποψήφια δημοτική σύμβουλος με τη ΔΡΑΣΗ στις τρείς τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις.