- Αποτιμώντας το χάος

Δήμος Βριλησσίων, 20 Ιανουαρίου 2022: «Σε πλήρη ετοιμότητα οι αρμόδιες υπηρεσίες της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την αντιμετώπιση της αναμενόμενης κακοκαιρίας, με προβλέψεις για ενδεχόμενα φαινόμενα έντονων χιονοπτώσεων και παγετού». Παρά τις ανακοινώσεις και τις προειδοποιήσεις της Εθνική Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, παρά την «επικαιροποίηση» των προβλέψεων ενώπιων των δημάρχων την Παρασκευή 21 Ιανουαρίου, σε τηλεδιάσκεψη υπό τον κ. Πατούλη, κανείς δεν ανησύχησε σοβαρά. Ούτε οι δήμαρχοι, ούτε ο Περιφερειάρχης. O κ. Μανιατογιάννης, δύο ημέρες μετά, σήκωσε το τηλέφωνο και μίσθωσε από μια εταιρεία για 31 ώρες έναν μικρό φορτωτή και έναν αλατοδιανομέα, για να αντιμετωπίσει την κακοκαιρία το πρώτο κρίσιμο 24ωρο, αν και ο ίδιος, στη χιονόπτωση του περσινού Φεβρουαρίου, είχε μισθώσει 3 μηχανήματα για 55 ώρες και - ενδεικτικά- στην κακοκαιρία του 2015, 8 μηχανήματα από δύο διαφορετικές εταιρείες! Αυτή ήταν η εκτίμησή του εφέτος, ανεξάρτητα από το πώς τελικά εξελίχτηκαν τα πράγματα και από το πόσα ακόμη μηχανήματα επιχείρησαν στα Βριλήσσια τις επόμενες ημέρες, είτε από τον Δήμο Πειραιά -επίσημη ανακοίνωση του Γιάννη Μώραλη, είτε από την Περιφέρεια, είτε από αλλού. Τι εμπόδισε τον δήμαρχο να προχωρήσει έγκαιρα σε μια σύμβαση για να εξασφαλίσει περισσότερα μηχανήματα; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Παραπέμπει σε βαθύτερες αιτιάσεις. Η Ελλάδα είναι μια χώρα σε παρακμή. Η χιονόπτωση αποκαθήλωσε όχι μόνο τον κρατικό μηχανισμό, αλλά και τους παινεμένους ιδιωτικούς αυτοκινητόδρομους, τα ευρωπαϊκά τρένα, τα διαλεχτά πρότυπα της νεοφιλελεύθερης λογικής. Οι δήμαρχοι πολιτεύονται εντός αυτής της πραγματικότητας. Δεν είναι κάπου «αλλού». Δεν είναι «ανίκανοι», με τον τρόπο που τους καταλογίζεται, ούτε στερούνται αντιληπτικής ικανότητας. Αντιθέτως, πράττουν αυτό ακριβώς που αναμένεται να πράξουν, στο πλαίσιο του καθιερωμένου τρόπου αντίδρασης του πολιτικού συστήματος, τμήμα του οποίου αποτελούν και οι ίδιοι. Το προσωπικό της αυτοδιοίκησης κινείται στα συμφραζόμενα της εξουσίας. Ακολουθεί τις επιθυμίες της, το γενικό μοτίβο. Είτε φιλοκυβερνητικοί, είτε αντιπολιτευόμενοι, οι κοντά στα κόμματα δήμαρχοι, μετέχουν με ενιαίο τρόπο και διαμορφώνουν με ομοιόμορφες συμπεριφορές την «εκδοχή» της σημερινής αυτοδιοίκησης. Ανάλογες αντιδράσεις, πανομοιότυπες δηλώσεις, ίδιες δικαιολογίες («δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά, δεν έχουμε τα μέσα») και στο τέλος όλοι στα εκχιονιστικά να δείξουν ότι κάτι κάνουν. Στην πραγματικότητα διακινδυνεύουν, αλλά δεν ανησυχούν, εντάσσοντας όλα τα προβλήματα στην «τρέχουσα» μεθοδολογία. Διακοπές ρεύματος συμβαίνουν κάθε τόσο, μποτιλιαρίσματα το ίδιο, θα διαμαρτυρηθεί για λίγο ο κόσμος, όλα θα ξεχαστούν... Και αν κάτι «στραβώσει», υπάρχει η κυβέρνηση και ο ΣΚΑΙ να το διαχειριστεί επικοινωνιακά για λογαριασμό τους. Έτσι προκύπτουν όμως ξαφνικά τα αδιέξοδα, η αγριότητα, τα απερίγραπτα, οι χαοτικές καταστάσεις που βίωσαν οι πολίτες της Αττικής την περασμένη εβδομάδα. Ελάχιστοι δήμαρχοι θα αυτονομηθούν από την τυχοδιωκτική λογική και θα σκεφτούν, όπως ένας οποιοσδήποτε απλός άνθρωπος, να τρέξουν δηλαδή από την πρώτη στιγμή, να βρουν, όχι 2, όχι 5, αλλά 20 μηχανήματα για να προστατέψουν τους δημότες τους. Γιατί οι υποδομές δεν «πουλάνε». Επί δημαρχίας Μανιατογιάννη δεν έχει αγοραστεί ούτε ένα όχημα, για να ανανεωθεί ο δημοτικός στόλος. Ο Δήμος διαθέτει παλιά οχήματα, κακοσυντηρημένα, παροπλισμένα, πολυδάπανα. Κανένας δήμαρχος δεν δαπανά για αλατιέρες που ίσως χρειαστούν δυο ημέρες το χρόνο, προτιμά άλλου τύπου δαπάνες. Ακόμη και ο χριστουγεννιάτικος διάκοσμος της πόλης, υπερκαλύπτει τα έξοδα για την αγορά ενός εκχιονιστικού. Αυτό εννοούμε ως μια συγκεκριμένη «κουλτούρα», ένα μοτίβο, αυτοδιοίκησης. Είναι οι Δήμοι τόσο ανοργάνωτοι; Σε ότι τουλάχιστον αφορά τα Βριλήσσια, (και βεβαιότατα όχι μόνον), η απάντηση είναι ναι! Διότι η ύπαρξη κανόνων, διαδικασιών και οργάνωσης αντιστρατεύεται ακριβώς τη βάση πάνω στην οποία αναπαράγεται το πελατειακό σύστημα, δηλαδή την «ελευθερία κινήσεων» (αν όχι αυθαιρεσία) που επιδιώκουν οι αιρετοί για τον εαυτό τους, εστιάζοντας στη δημιουργία προσωπικού μηχανισμού και στη φροντίδα της «εικόνας» τους. Ζητούμενο κάθε δημάρχου είναι να μπορεί να αποφασίζει ο ίδιος για τα πάντα, με τα δικά του κριτήρια, ανάλογα με τα στενά ή τα παραταξιακά του συμφέροντα, από τις επιχειρησιακές προτεραιότητες, μέχρι το ποιος θα προαχθεί. Στον αντίποδα αυτού του αντιδημοκρατικού μοντέλου, (που εκτός των άλλων υποβαθμίζει και το δημοτικό συμβούλιο), η κατάλληλη επιχειρησιακή απόκριση σε συνθήκες κρίσης, προϋποθέτει ισότιμη και δίκαιη μεταχείριση του προσωπικού, τήρηση των προϋποθέσεων ασφαλείας και πιστή εφαρμογή των σχεδίων. Όλα αυτά δηλαδή που είτε δεν υπάρχουν, είτε δεν συνάδουν με τη διαμόρφωση των τοπικών μηχανισμών. Τι είδαμε στη διάρκεια της κακοκαιρίας; Έλλειψη σχεδιασμού, σαφών οδηγιών, παράκαμψη της Πολιτικής Προστασίας ως πόλου διαχείρισης της κρίσης. (Όλοι «κάνουν» κουμάντο), καθυστερημένη αντίδραση. Είδαμε οχήματα σε κακή κατάσταση και χωρίς αλυσίδες, έλλειψη μιας ομάδας «άμεσης επέμβασης», ώστε να αντιμετωπιστεί η κακοκαιρία τις πρώτες κρίσιμες ώρες, έλλειψη εναλλακτικών, ώστε π.χ. αν χρειαστεί, να συνδράμουν εθελοντικές ομάδες ή άλλοι φορείς. (Παρά την εντυπωσιακή αυθόρμητη την αλληλεγγύη του κόσμου, είτε προς τους εγκλωβισμένους στην Αττική οδό, είτε προς όσους είχαν ανάγκη). Είδαμε να λείπει μια αξιόπιστη 24ωρη γραμμή επικοινωνίας για τους δημότες και ένα επιτελείο που θα την διαχειρίζεται, θα συλλέγει πληροφορίες, θα αξιολογεί τα αιτήματα, (όχι ανάλογα με το ποιος τα θέτει), θα δίνει οδηγίες και τουλάχιστον θα απαντά, ώστε να μην αναζητούν οι πολίτες τα κινητά των αντιδημάρχων… Ενδεικτικό της έλλειψης συντονισμού είναι το γεγονός ότι τις ημέρες μετά το σταμάτημα της χιονόπτωσης, (που κράτησε μόλις μια ημέρα), κλήθηκε ΟΛΟ το προσωπικό, (δηλαδή χωρίς βάρδιες), στις 6.30 το πρωί στην υπηρεσία του. Πώς άραγε θα φθάσει ένας εργαζόμενος στη δουλειά του από άλλο δήμο, χωρίς μέσα συγκοινωνίας, στις 6.30 το πρωί; Και πώς θα αντικατασταθεί; (Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάλληλος εξιστορεί ότι ήρθε με τα πόδια από την Αγ. Παρασκευή και δεν του ανατέθηκε καμία εργασία!) Αποτέλεσμα: Εργαζόμενοι να δουλεύουν εξαντλητικά, ολόκληρα 24ωρα, χωρίς επαρκή μέσα, χωρίς υποστήριξη, ενώ την ίδια ώρα, μεγάλο μέρος του προσωπικού να μην αξιοποιείται ή να μην ξέρει τι να κάνει. Θα υπάρξει στον Δήμο Πολιτική Προστασία; Εν όψει δημοτικού συμβουλίου: Μετά από όσα συνέβησαν, με την παράλυση του Δήμου, θα δημιουργηθεί Πολιτική Προστασία; Θα βγει κάποιο συμπέρασμα; Θα γίνει αποτίμηση, απολογισμός; Θα αποφασίσουμε εάν πρέπει να διαθέτουμε π.χ. 4 μπουλντόζες, (να αγοράσουμε κάποιες), 6 οδηγούς, τόσο αλάτι, 10 αυτοκίνητα με αλυσίδες κτλ; Θα συμφωνήσουμε, ότι οι δρόμοι διαφυγής του προαστίου πρέπει να μένουν ανοιχτοί; Θα φτιάξουμε ένα σχέδιο για τα Βριλήσσια; Ή θα αναμένουμε τον σχεδιασμό της κυβέρνησης που θα νομοθετήσει μια «επιτελική» κεντρική υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας, την οποία δεν θα βρίσκουμε ούτε στο τηλέφωνο; Σε κάθε περίπτωση, το πολιτικό σύστημα έχει αποφασίσει να καταστήσει τους Δήμους πολιτικά και επιχειρησιακά φορείς βήτα κατηγορίας, κατάλληλους μόνο για την υλοποίηση «επενδυτικών» προγραμμάτων και επιδοματικών πολιτικών. Ούτως ή άλλως μοιάζει προαποφασισμένο, ο κόσμος εγκαταλείπεται στην τύχη του. Ως πότε όμως, θα αγνοείται η κοινή εμπειρία, το ότι από τον «Καποδίστρια» ως τον «Καλλικράτη» και το «επιτελικό κράτος», ολοένα και δυσκολεύει η διαχείριση των κρίσεων και ολοένα και υποβαθμίζεται η προστασία των πολιτών; Ως πότε δεν θα γίνονται τα προφανή για να προστατέψουμε τις πόλεις μας; Και κάτι τελευταίο: Σκεφτείτε κ. Μανιατογιάννη, τι θα γινόταν, εάν σε αυτή την κακοκαιρία είχατε ήδη εφαρμόσει το ΣΒΑΚ σας με τις αντιδρομήσεις του ! Δράση για μια Άλλη Πόλη -Στη φωτογραφία το Στέκι της ΔΡΑΣΗΣ στην οδό Πάρνηθος, χιονισμένο.