Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 8:15μμ, ΤΥΠΕΤ

Η ταινία «Όταν Κοπάσει ο Άνεμος» της Nora Martirosyan κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής Αργυρός Αλέξανδρος το 2020, στη Θεσσαλονίκη σαν μια ανθρωπιστική, διακριτική, και δυνατή απεικόνιση της ελπίδας και της αποδοχής, σε μια καταπονημένη περιοχή του κόσμου. Με χαρακτήρες ειλικρινείς και προσιτούς, η σκηνοθέτης συνυφαίνει με ποιητικό ύφος, το τοπίο, την πλοκή, τη συγκρουσιακή ιστορία της περιοχής και τις εσωτερικές συγκρούσεις των χαρακτήρων της. Υπογραμμίζει την ανθρώπινη πλευρά της με τελικό αποτέλεσμα μια πανέμορφη ταινία, δομημένη με αυτοσυγκράτηση, πειθαρχία και εξαιρετική κινηματογραφική προσέγγιση. Μια ανατριχιαστικά επίκαιρη ιστορία απόλυτου αποπροσανατολισμού και υπόγειου χάους, η οποία καθρεφτίζει το αχανές κενό ανάμεσα σε δύο αγεφύρωτους κόσμους. Μια ακόμα ευκαιρία να σκεφτούμε για τα «σύνορα» και τον παραλογισμό που περικλείνουν. Ο Αλέν, ένας Γάλλος τεχνοκράτης, αναλαμβάνει να εκτιμήσει κατά πόσο είναι εφικτή η επαναλειτουργία του αεροδρομίου του Στεπανακέρτ πρωτεύουσας της αυτοανακυρηχθείσας δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ, μιας χώρας ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, αλλά διαφιλονικούμενης περιοχής χωρίς επίσημη διεθνή αναγνώριση. Από την Αρμενία, μόνο ένας δρόμος οδηγεί στο Στεπανακέρτ. Οκτώ ώρες ορεινής διαδρομής, μια σκοτεινή κορδέλα από κορυφογραμμές βουνών. Μέσα από αυτόν μπαίνουμε, νύχτα, στην ταινία. Οι προβολείς του ταξί που μεταφέρει τον Αλέν στο πόστο του, φωτίζουν τον τόπο για τον οποίο εκείνος δεν ξέρει τίποτα. Το μικρό κτίριο που εγκαινιάστηκε από τους Ρώσους το 1974, με δύο τσιμεντένια φτερά ενσωματωμένα στην πρόσοψη του, μοιάζει πανέμορφο, αλλά δεν βλέπει αεροπλάνα να απογειώνονται ή να προσγειώνονται καθώς η χώρα δεν διαθέτει τις απαραίτητες άδειες. Και όμως, κάθε μέρα, όλοι είναι στο πόστο τους. Οι σηματωροί, το προσωπικό του πύργου ελέγχου, ο διευθυντής, οι μηχανικοί, οι καθαρίστριες. Όλοι περιμένουν την ημέρα που οι επιβάτες επιτέλους θα μπορούν να επιβιβαστούν και να αποβιβαστούν, καθώς η κανονική επαναλειτουργία του αεροδρομίου είναι και το πολυπόθητο ζητούμενο αφού θα επέτρεπε στη χώρα να ανακτήσει την ταυτότητά της, την αξιοπρέπειά της και την επανέναρξη των οικονομικών ανταλλαγών που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή της. Ο ελεγκτής Αλέν, πολύ επαγγελματίας, με τεχνοκρατική ψυχρότητα, μιλάει ελάχιστα, τα μαύρα μάτια του διαπερνούν τον ορίζοντα για να αξιολογήσουν την πρόσβαση στους διαδρόμους, να εντοπίσουν σφάλματα, τις αλλαγές του ανέμου, οτιδήποτε μπορεί να δυσχεράνει τις πτήσεις, ακόμα περισσότερο από τη γραμμή πυρός η οποία εδώ και λίγο διάστημα δεν είναι ενεργή. Ωστόσο δεν μπορεί να παραμείνει ασυγκίνητος σε αυτή τη μικρή περίκλειστη χώρα, τους ανθρώπους της, την ανακατασκευασμένη μετά τις καταστροφές πρωτεύουσα που θέλει να ξαναζήσει, τις ξηρές πεδιάδες που περιμένουν το σιτάρι να ξαναφυτρώσει. Οι εικόνες γύρω του, τα συναισθήματα των ανθρώπων που δεν παύουν να επιθυμούν τη διεθνή νομιμοποίηση της πατρίδας τους καταρρίπτουν γρήγορα όλες του τις προκαταλήψεις. Η ταινία είναι το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της Νόρα Μαρτιροσιάν από την Αρμενία, αποφοίτου της Ακαδημίας Τέχνης του Ερεβάν και της Κρατικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Άμστερνταμ. Η κάμερα της συνοδεύει τον σύμβουλο αξιολόγησης με σεμνότητα και οικονομία κίνησης, παρόμοια με τη φύση της ίδιας της χώρας. Η μουσική είναι σπάνια, περνάει μέσα από τα άνυδρα βουνά και τα κρύα δάση. Όλη η σκηνοθετική της τεχνική της υποστηρίζει ότι σε αυτό το παράξενο και διχασμένο σύμπαν ενός αεροδρομίου χωρίς αεροπλάνα και ενός κράτους δίχως διεθνή νομιμοποίηση, όλοι οι επίσημοι κανόνες αποδεικνύονται εντελώς ανεπαρκείς για να αντιμετωπίσουν μια πραγματικότητα εξ ορισμού παράλογη. Οι υπάλληλοι του αεροδρομίου, οι κάτοικοι της χώρας δεν ζουν. Τρέφουν ψευδαισθήσεις, εφευρίσκουν από αυτές ελπίδες επικείμενης αναγέννησης. Αν και θα μπορούσε να θεωρηθεί αδυναμία το γεγονός ότι η Martirosyan επιλέγει να κρατήσει εκτός κάδρου τον πόλεμο και τα πανταχού παρόντα όπλα, περιορίζοντας έτσι την ένταση των συναισθημάτων, από την άλλη πρέπει να ομολογήσουμε ότι βγαίνει νικήτρια και η ταινία της αναδεικνύεται φορέας ελπίδας όσο και πίστης. Δυστυχώς η ταινία κυκλοφόρησε λίγο πριν από την επανέναρξη των εχθροπραξιών και την εισβολή του στρατού του Αζερμπαϊτζάν με τη βοήθεια της Τουρκίας πριν από μια εκεχειρία, που υπογράφηκε στις 10 Νοεμβρίου 2020, καταγράφοντας την απώλεια των τριών τετάρτων των εδαφών της αυτοανακυρηχθείσας δημοκρατίας. Η ταινία δεν έχει προβληθεί στους ελληνικούς κινηματογράφους. Στο Cine Δράση παραχωρήθηκε από Γαλλικό Ινστιτούτο και της πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα. Γαλλία, Αρμενία, Βέλγιο, Κοινωνική, 2020. Διάρκεια: 100’. Σκηνοθεσία: Nora Martirosyan. Σενάριο: Nora Martirosyan, Emmanuelle Pagano, Olivier Torres, Guillaume André. Πρωταγωνιστούν: Gregoire Colin, Haik Bakhryian, Armam Navasardyan, David Hakobyan. Οι χειμερινές προβολές του Cine-Δράση πραγματοποιούνται στο Πάρκο «Μίκης Θεοδωράκης», (ΤΥΠΕΤ), Υμηττού 57, Βριλήσσια, από την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου και κάθε Πέμπτη στις 8.15 το βράδυ. Η είσοδος των θεατών γίνεται με τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις. Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine-Δράση