Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 19:00, στο στέκι της ΔΡΑΣΗΣ

Στο πλαίσιο του κύκλου δωρεάν μαθημάτων με γενικό τίτλο «Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950:Ένα έθνος σε κρίση», που διοργανώνει η Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine Δράση, την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2025 στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί το 3ο μάθημα με θέμα: Τα «Δεκεμβριανά» του Βελγίου και της Αθήνας το 1944: η Αντίσταση, η πολιτική κρίση και οι Σύμμαχοι. Ομιλητές: Προκόπης Παπαστράτης, ομότιμος καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Λη Σαράφη Δρ. Ιστορίας, University of Sussex. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Προκόπης Παπαστράτης: Τα Δεκεμβριανά είναι η τραγική κατάληξη μιας σύγκρουσης που αρχίζει να σχηματοποιείται από την αρχή της Κατοχής με την ανάπτυξη της Αντίστασης. Η συγκεκριμένη μορφή που παίρνει η ένοπλη Αντίσταση, οργανωμένη, αποτελεσματική και ελεγχόμενη σε μεγάλο βαθμό από το ΕΑΜ/ΚΚΕ υπομονεύει τόσο την αστική κυριαρχία όσο και τη σχεδιαζόμενη επιστροφή της αγγλικής κυριαρχίας στην μεταπολεμική Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 1943, η μετατροπή του Αντιστασιακού Κινήματος από στρατιωτικά αναγκαίο σε πολιτικό πρόβλημα, συνιστά για τους αντιπάλους του την κρίσιμη τομή που θα επηρεάσει τις εξελίξεις που ακολουθούν. Η δυναμική του Εαμικού κινήματος και οι αντιδράσεις του ελληνικού λαού, όπως οι ίδιοι τις εκτιμούν, αναγκάζουν τους Άγγλους να στραφούν σε πολιτική λύση για να εγκλωβίσουν το ΕΑΜ σε μία Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Ταυτόχρονα σχεδιάζουν την αποστολή στρατιωτικής δύναμης στην Αθήνα την κρίσιμη στιγμή της Απελευθέρωσης και αργότερα του αφοπλισμού του ΕΛΑΣ. Η αστική πολιτική ηγεσία σε αναζήτηση σωτηρίας συμπαρατάσσεται με τις βρετανικές ξιφολόγχες. Ουσιαστικά καλύπτεται πίσω από αυτές, πολύ πριν ο Churchill, στις αρχές Νοεμβρίου 1944, ενημερώσει τον Υπουργό Εξωτερικών Anthony Eden ότι πρέπει να επιλέξουν την κατάλληλη στιγμή της σύγκρουσης. Ο Churchill σε τηλεγράφημα του στις 3 Δεκεμβρίου στους στρατηγούς Alexander και Wilson ταυτίζει την ήττα στην Αθήνα με καταστροφή. Υπογραμμίζει δηλαδή για μία άλλη φορά και χωρίς περιστροφές την πολιτική σημασία που αποδίδει στις εξελίξεις στην Αθήνα, η οποία, φυσικά, δεν αποτελεί πολεμικό μέτωπο επιχειρήσεων κατά των Γερμανών. Σε επόμενο τηλεγράφημα του επισημαίνει ότι μία τέτοια καταστροφή θα είχε συνέπειες σε μεγάλη κλίμακα και δεν ισοσταθμίζεται με την κατάληψη της Μπολόνια στην Ιταλία. Δεν αφήνει δηλαδή καμία αμφιβολία ότι διακυβεύεται το κύρος και το γόητρο της Αγγλίας. Γι΄ αυτό το λόγο ο στρατηγός Scobie εντέλλεται οι δυνάμεις του να μη διστάσουν να ενεργήσουν στην Αθήνα σαν να βρίσκονται σε κατεχόμενη πόλη... Λη Σαράφη: «Επειδή υπάρχει η τάση να συγκρίνει κανείς την κατάσταση στο Βέλγιο με την κατάσταση στην Ελλάδα η ακόλουθη εκτίμηση μπορεί να έχει ενδιαφέρον». Αυτή είναι η εισαγωγή στο κείμενο-αναφορά που υπέβαλε το Foreign Office προς τη Βρετανική Κυβέρνηση στις 19 Δεκεμβρίου 1944, ενώ τα Δεκεμβριανά έχουν ξεσπάσει στην Αθήνα. Ο συντάκτης της αναφοράς έχει δίκιο στη διατύπωση της εισαγωγής. Το Βέλγιο είναι μία χώρα με εντελώς διαφορετική γεωγραφική θέση, ιστορία, οικονομία και κοινωνική διαστρωμάτωση, ωστόσο οι αναλογίες με την Ελλάδα στο συγκεκριμένο ιστορικό χρόνο είναι πολλές. Αφορούν στις εξελίξεις που έλαβαν χώρα στο Βέλγιο το κρίσιμο διάστημα από την Απελευθέρωση ως τις αρχές του 1945, το βελγικό αριστερό αντιστασιακό κίνημα, το ζήτημα του αφοπλισμού των οπλισμένων αντιστασιακών, τη σχέση του ΚΚ Βελγίου με την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας και τέλος τη στάση των Συμμάχων που εκείνη την περίοδο στρατοπεδεύουν στη χώρα. -------------------------------------------------------------------- Το πρώτο μάθημα, όπως όλα τα μαθήματα μπορείτε να το δείτε στο κανάλι της ΔΡΑΣΗΣ στο YouTube Αντίστοιχα, το 2ο μάθημα εδώ.