Τρίτη 13 Μαΐου, «Σινεμά και Μουσική», 26η Συνάντηση

Την Τρίτη 13 Μαΐου 2025, στις 8:30΄μμ, στην 26η Συνάντηση του σεμιναρίου «Σινεμά και Μουσική», που οργανώνει το Cine Δράση ζωντανά και διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας zoom, συζητάμε για τη μουσική στα φιλμ του Woody Allen (Γούντι Άλεν 30 Νοεμβρίου 1935-). Βλέπουμε και σχολιάζουμε αποσπάσματα από τις ταινίες: «Annie Hall» (Νευρικός Εραστής, 1977), «Manhattan» (1979), «Broadway Danny Rose» (Ο Ατσίδας του Μπροντγουέι, 1984), «Radio Days», (Μέρες Ραδιοφώνου, 1987), «Sweet and Lowdown» (Συμφωνίες και Ασυμφωνίες, 1999) και «Woody Allen: Wild Man Blues» (Γούντι Άλεν: Ένας Ανήσυχος Άνθρωπος, 1998). Υπάρχει αυτή η διάθεση στο έργο του Woody Allen, να μεταβάλλεται από χαλαρό και ελεύθερο (όπως η αγαπημένη του τζαζ της Νέας Ορλεάνης) σε μινιμαλιστικό και πρωτοποριακό. Αυτή η ένταση μεταξύ κωμωδιών και ψυχρών δραμάτων καθορίζει την καριέρα του. Το «Sweet And Lowdown» είναι μια από τις πιο γεμάτες μουσική ταινίες του. Η ιστορία του Emmet Ray, ενός κιθαρίστα της τζαζ με μεγάλο ταλέντο αλλά μεγαλύτερο εγώ, είναι γεμάτη με τζαζ με κιθάρα. Ο Sean Penn πρωταγωνίστησε και πήρε μαθήματα κιθάρας με τον Howard Alden, ο οποίος θα ερμήνευε όλα τα μέρη του Ray στο soundtrack. Το παίξιμο κιθάρας του Penn μπορεί να είχε αποδοκιμαστεί από θεατές, αλλά ο d Alden, είναι ένας απίστευτος μουσικός. Υπάρχουν πολλά υπέροχα τραγούδια σε αυτό το soundtrack - ένα από τα καλύτερα του Allen. Η τζαζ μπορεί να είναι ένα μεγάλο μέρος των ταινιών του, αλλά αυτή ήταν μια καθαρή ερωτική επιστολή στη μουσική. Μία από τις πιο αξιομνημόνευτες σκηνές περιλαμβάνει μια μελωδία που συνδέεται περισσότερο με τον Django Reinhardt, η παρουσία του οποίου στοιχειώνει την ταινία. Ο Ray είναι το alter ego του Django, που θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους κιθαρίστες που έζησαν ποτέ. Μεγάλωσε φτωχός στη Γαλλία και έπιασε μπάντζο στα 12 του, και ήδη έβγαζε τα προς το ζην από τη μουσική στα 15 του. Δεν πήρε μαθήματα ή κάποιου είδους εκπαίδευση. Το ταλέντο του απλά δεν μπορούσε να σταματήσει. Δημιούργησε ένα νέο στυλ τζαζ κιθάρας και προσπάθησε να το πάει ακόμα παραπέρα όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Έκανε πάνω από 900 ηχογραφήσεις. Αποσύρθηκε όταν πέθανε σε ηλικία 43 ετών. Μία από αυτές τις 900 ηχογραφήσεις ήταν το «Limehouse Blues». Το ηχογράφησε πολλές φορές. Η μελωδία πήρε το όνομά της από μια περιοχή του Λονδίνου και δημιουργήθηκε το 1922 από τον Philip Braham με στίχους του Douglas Furber και οι δύο ήταν συνθέτες θεάτρου. Οι στίχοι γράφτηκαν με ελαφρώς ρατσιστικές αποχρώσεις αλλά σήμερα ζει ως τζαζ ορχηστρικό κομμάτι. Ο ιδιαίτερος, εξωτικός τρόπος του το έκανε πρόκληση για τους σπουδαίους μουσικούς. Η αισιόδοξη ενέργεια το έκανε διασκεδαστικό για όλους τους εμπλεκόμενους. Έχει ηχογραφηθεί σε δεκάδες όργανα, σε δεκάδες στυλ. Ο Woody Allen αγαπάει τον Django και χρησιμοποιεί συχνά τη μουσική του πχ στο Stardust Memories. Το «Radio Days» είναι μια ταινία γεμάτη μουσική και ολοκληρώνεται με μια εκπληκτική ερμηνεία του «You’d Be So Nice To Come Home To». Το τραγουδάει η Keaton, στη μεγαλύτερη σε διάρκεια τραγουδιστική της ερμηνεία σε ταινία του Allen. Το τραγούδι προέρχεται από έναν από τους αγαπημένους του Allen, τον Cole Porter. Γράφτηκε αρχικά για την ταινία «Something To Shout About» με πρωταγωνιστές τον Don Ameche και την Janet Blair. Είναι η λαχτάρα και η μοναξιά που περικλείει που το κάνουν να λειτουργεί για το «Radio Days». Κατά τη διάρκεια του σόλο, μπαίνουμε στον ερωτευμένο χαρακτήρα της Dianne Wiest. Είχαμε πριν ακολουθήσει την αναζήτησή της για αγάπη σε όλη την ταινία και τη βλέπουμε να κάθεται στο σπίτι, να παίζει πασιέντζα, να ακούει αυτό το τραγούδι. Ήταν τραγούδια σαν κι αυτό που την μετέτρεψαν σε μια απελπισμένη ρομαντική. Και είναι αυτά τα τραγούδια που της δίνουν παρηγοριά σε εκείνες τις νύχτες χωρίς ραντεβού. Το τραγούδι «Youd Be So Nice To Come Home To» είχε την πρώτη δημοφιλή έκδοση του από την Dinah Shore το 1943. Κυκλοφόρησε καθώς η Αμερική ξεκίνησε την εκστρατεία της στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι στίχοι απέκτησαν διαφορετικό νόημα καθώς χιλιάδες στρατιώτες έφευγαν για το καθήκον. Παρέμεινε στα charts για 18 εβδομάδες και έφτασε στο νούμερο 3. Έχει διασκευαστεί δεκάδες, ίσως εκατοντάδες φορές, και από τους καλύτερους. Φρανκ Σινάτρα, Νίνα Σιμόν, Έλλα Φιτζέραλντ και αυτή η καταπληκτική ερμηνεία του Τσετ Μπέικερ επίσης στα τελευταία, πιο μοναχικά του χρόνια. Το «Annie Hall» είναι μια ταινία βασισμένη σε αναμνήσεις και στην αποδοχή περασμένων εποχών. Είναι ένα νήμα που δένεται οριστικά όταν η Annie, γεμάτη αυτοπεποίθηση, τραγουδάει το «Seems Like Old Times», ως αντίο. Είναι μια από τις τελευταίες μας ματιές σε έναν από τους καλύτερους χαρακτήρες της ταινίας. Το «Seems Like Old Times» γράφτηκε από την Carmen Lombardo και τον John Jacob Loeb. Το συγκρότημά τους The Royal Canadians, στο οποίο συμμετείχαν επίσης δύο άλλοι αδελφοί Lombardo, ο Lebert και ο Victor, θα σημείωνε διεθνή επιτυχία και θα πουλούσε εκατοντάδες εκατομμύρια δίσκους. Ήταν βασικό στοιχείο των εκπομπών της παραμονής της Πρωτοχρονιάς σε όλη την Αμερική, στο απόγειο της εποχής των big band ραδιοφώνου, όπως αποτυπώθηκε τόσο καλά από τον Allen στο Radio Days. Ο Woody Allen έχει χρησιμοποιήσει πολλά από τα τραγούδια του Lombardo στις ταινίες του - στο Zelig, στο Bullets Over Broadway και φυσικά στο «Annie Hall». Δεν είναι αυτή, η μια από τις πολλές επιτυχίες της εποχής που κάνει τη διαφορά, είναι η ερμηνεία της Diane Keaton, γεμάτη εκκωφαντική αυτοπεποίθηση. Και τραγουδάει ένα τραγούδι για επιστροφή στο παρελθόν - κάτι που κάνουν φυσικά οι χαρακτήρες στο Annie Hall. Η Keaton, είχε εργαστεί ως τραγουδίστρια σε κλαμπ πριν από την επιτυχία της στην υποκριτική. Υποθέτουμε ότι ο Άλεν επέλεξε το τραγούδι, αλλά είναι εξίσου πιθανό να το είχε ερμηνεύσει η Keaton ερμηνεύσει στο παρελθόν. Στο πιάνο είναι ο Άρτι Μπάτλερ, ο οποίος έπαιξε σε δεκάδες επιτυχίες που γνωρίζουμε όπως το «Leader Of the Pack». Είναι ένα κόλπο στο οποίο ο Allen επιστρέφει ξανά και ξανά, χρησιμοποιώντας τους πλούσιους στίχους των αμερικανικών τραγουδιών για να προσθέσει ένα ακόμη στοιχείο στις ταινίες του. Η τζαζ να είναι ο προεπιλεγμένος τόνος του και οι στιχουργικές του επιλογές είναι άψογες. Η Keaton, είναι τόσο υπέροχη σε αυτή την ερμηνεία που η δική της εκδοχή ψηφίστηκε από το AFI ως 90ή στη λίστα τους με τις Καλύτερες Μουσικές σε Ταινίες, η μόνη εμφάνιση στη λίστα από ταινία του Άλεν. Το φιλμ «Manhattan» διαθέτει ένα πρωτότυπο soundtrack με μουσική του George Gershwin που ερμηνεύτηκε από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης υπό τον Zubin Mehta και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Buffalo υπό τον Michael Tilson Thomas. Συνήθως, ο Woody Allen επιλέγει και ενσωματώνει μουσική στις ταινίες του κατά τη διάρκεια του μοντάζ. Ωστόσο, για το «Manhattan», ο σκηνοθέτης γνώριζε εκ των προτέρων ότι ήθελε να χρησιμοποιήσει τη μουσική του Gershwin. Δήλωσε: «Μερικές φορές το ξέρω εκ των προτέρων. Όταν έκανα το Manhattan, για παράδειγμα, ήξερα ότι θα χρησιμοποιούσα αυτή τη μουσική του Gershwin. Η σύνθεση του 1924 «Rhapsody in Blue», το εναρκτήριο μουσικό κομμάτι, αποδεικνύεται απόλυτα κατάλληλη για την ταινία. Η ιδέα για το τραγούδι ήρθε στον Gershwin σε ένα ταξίδι με τρένο προς τη Βοστώνη και περιγράφεται από τον συνθέτη ως «ένα μουσικό καλειδοσκόπιο της Αμερικής, του απέραντου χωνευτηρίου μας, της αδιαμφισβήτητης εθνικής μας ζωντάνιας, των μπλουζ μας, της μητροπολιτικής μας τρέλας». Είναι αυτή η Μητροπολιτική Τρέλα που το κάνει να λειτουργεί τόσο καλά στο φιλμ του Αλλεν. Ο Gershwin θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Αμερικανούς συνθέτες, του οποίου η μουσική είναι πολιτισμικά καθοριστική για πολλούς Αμερικανούς - ειδικά για τους Νεοϋορκέζους. Στο φιλμ ακούγονται μερικές από τις πιο διάσημες συνθέσεις του «Rhapsody in Blue», «Someone to Watch Over Me», «Embraceable You» όπως και αρκετά λιγότερο γνωστά κομμάτια. Υπάρχει επίσης ποικιλία στην ενορχήστρωση, με κάποια να ερμηνεύονται από πλήρη ορχήστρα και κάποια για μικρότερα σύνολα («Mine», «Love Is Here to Stay»). Το σεμινάριο πραγματοποιείται κάθε Τρίτη στις 8.30μ.μ. στο στέκι της Δράσης, (Πάρνηθος 21, Βριλήσσια). Tαυτόχρονα μεταδίδεται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας zoom: https://us06web.zoom.us/j/82167740508?pwd=N Code 495805 Meeting ID 82167740508 Εισηγητής ο Παναγιώτης Δενδραμής, πτυχιούχος τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ, με δίπλωμα σκηνοθεσίας (Σχολή Σταυράκου) και μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στην ιστορία και θεωρία του κινηματογράφου. Είναι διδάκτορας του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (διατριβή "Η κινηματογραφική εκπαίδευση στην Ελλάδα"), όπου δίδαξε ως ακαδημαϊκός υπότροφος. Διδάσκει ιστορία του κινηματογράφου στη Σχολή Σταυράκου. Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine-Δράση