Κριτική και προτάσεις της "Δράσης"

Ο Δήμος Βριλησσίων αποφάσισε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα «Σύμφωνο των Δημάρχων», δημιουργώντας το «Σχέδιο Δράσης 2010-2020 για την Αειφόρο Ενέργεια του Δήμου Βριλησσίων». Πρόκειται για μια μελέτη που έχει σαν στόχο τη μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας και τη συνεπαγόμενη μείωση των εκπομπών CO2 στην περιοχή του Δήμου, καθώς και τη βελτίωση του μικροκλίματος, η οποία παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Διαβούλευσης που συνήλθε στο ΤΥΠΕΤ. Καλή η πρόθεση του Δήμου, αλλά η μελέτη που συντάχθηκε από ομάδα εξειδικευμένων υπαλλήλων, παρουσιάζει πολλά κενά, αοριστίες και υπερβολικά ευνοϊκές εκτιμήσεις, τόσο ώστε να είναι αμφίβολο κατά πόσο θα ισχύσει στην πράξη. Πιο συγκεκριμένα : Πολλές προβλέψεις της μελέτης βασίζονται στο «εκτιμάται». Για τις εκτιμήσεις αυτές δεν αναφέρονται σταθερότυπα ή κάποια άλλα συγκεκριμένα αριθμητικά δεδομένα, ώστε οι εκτιμήσεις να είναι αξιόπιστες. Σημαντικότατο θέμα είναι το μεγάλο οικονομικό κόστος. Στη μελέτη δεν αναφέρονται οικονομοτεχνικά στοιχεία που θα δώσουν σαφή κοστολόγηση των δράσεων και τον τρόπο χρηματοδότησής τους. Πολλές από τις προτάσεις δεν έχουν ανταποδοτικό όφελος και επί πλέον θα δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα (προμήθεια εξοπλισμών, συντηρήσεις, προσλήψεις προσωπικού κλπ). Επί μέρους παρατηρήσεις: Σελ39: Οι καταναλώσεις ηλεκτρικής ενέργειας για το 2010 (σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία που δόθηκαν από την Δ.Ε.Η.) ανέρχονται σε : ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΦΩΤΙΣΜΟΣ (ΟΔΩΝ – ΠΛΑΤΕΙΩΝ): 2.026.290 kWh ή 2.026,29 MWh Σύμφωνα με τα αποστελλόμενα στον Δήμο αναλυτικά τιμολόγια κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, το 2010 μετρήθηκαν και χρεώθηκαν οι εξής καταναλώσεις ηλεκτρικής ενέργειας για δημοτικό φωτισμό: ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΦΩΤΙΣΜΟΣ (ΟΔΩΝ – ΠΛΑΤΕΙΩΝ): 1.604,46 MWh Τελικά, τι από τα δύο ισχύει; Σελ. 63: «Η συνολική επιφάνεια του νέου πρασίνου ανέρχεται στα 2.958 μ2. Δοθέντος ότι, όπως έχει εκτιμηθεί από μελέτες, κάθε 1 m2 πρασίνου απορροφά 2,4 - 5,8 KgCO₂/έτος, η προσδοκώμενη μείωση των εκπομπών εκτιμάται σε (4,10 Kg Χ 2,958 στρέμματα =)12,13 tn CO2 / έτος». Για την περίπτωση της φύτευσης βλέπουμε ότι λαμβάνεται ο δείκτης 4,1KgCO2/έτος/1μ2 χωρίς να αιτιολογείται γιατί επιλέγεται αυτός ο ευνοϊκός δείκτης ( από το εύρος 2,4 έως 5,8 ). Η επιλογή του δείκτη εξαρτάται από το είδος της φύτευσης το οποίο επί πλέον καθορίζει και την ποσότητα του νερού για το πότισμα. Σελ 56,57,62: «Πράσινα δώματα σε Δημόσια κτίρια» Στα φυτεμένα δώματα και με την προϋπόθεση ότι υπάρχει στατική επάρκεια του κτιρίου, δημιουργείται θέμα συντήρησης (κόστος κηπουρού, συνεχής καθαρισμός υδρορροών) και θέμα κατανάλωσης νερού. Επίσης δημιουργείται πρόβλημα με το χώμα που παρασύρεται από τους ανέμους και ρυπαίνει τους δρόμους και τα γειτονικά κτίσματα, εκτός εάν φυτευτεί χλοοτάπητας ο οποίος όμως είναι εξαιρετικά υδροβόρος. Για τους παραπάνω λόγους πρέπει να προηγηθεί λεπτομερής μελέτη φύτευσης, από την οποία θα προκύψει ο δείκτης μείωσης CΟ2 και οι απαιτήσεις για πότισμα. Το όφελος για το μικροκλίμα από τα φυτεμένα δώματα επιτυγχάνεται με την εντατικοποίηση της φύτευσης στη γύρω περιοχή με δέντρα και θάμνους. Η εκτίμηση για φυτεμένα δώματα σε πολλά ιδιωτικά κτίρια είναι ανεδαφική και δεν θα υλοποιηθεί, κυρίως λόγω κόστους. Προτείνεται εναλλακτικά, η τοποθέτηση πρόσθετης μόνωσης στα δώματα των σχολείων (μονωτικές πλάκες με τσιμεντένια επίστρωση και ανακλαστικό χρώμα) σε συνδυασμό με απλής κατασκευής σκίαστρα. Η λύση αυτή αυξάνει τη θερμομονωτική ικανότητα και δεν απαιτεί καμία συντήρηση. Μία άλλη εναλλακτική λύση θα ήταν η τοποθέτηση Φ/Β τα οποία εκτός από το ρεύμα που παράγουν λειτουργούν και σαν σκίαστρα. Σελ 63: Ο Δήμος Βριλησσίων έχει εκπονήσει ολοκληρωμένη πιλοτική παρέμβαση στην περιοχή του 2ου Γυμνασίου και 2ου Λυκείου Βριλησσίων (περιοχή «Πάτημα» Βριλησσίων) για την κατασκευή συστήματος συγκράτησης της πλημμυρικής παροχής των ομβρίων υδάτων που συγκεντρώνονται στο χαμηλότερο σημείο πέριξ των δύο αυτών σχολείων και δημιουργούν εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες τις ημέρες με έντονη βροχόπτωση. Πρόκειται για την κατασκευή δύο δεξαμενών, δεξαμενής συγκέντρωσης των ομβρίων υδάτων (στον προαύλιο χώρο μεταξύ των δύο σχολείων) και δεξαμενής διήθησης (στον δημόσιο χώρο στάθμευσης στην συμβολή των οδών Ταϋγέτου και Ξάνθης). Η κατασκευή υπόγειων δεξαμενών συλλογής βρόχινου νερού έχει τεράστιο κόστος (Εκσκαφές, μπετά, στεγανώσεις, αντλιοστάσιο, αυτοματισμοί και δίκτυο σωληνώσεων κλπ) και διαρκές κόστος συντήρησης. Επίσης υπάρχει πολύ μεγάλο ενεργειακό αποτύπωμα για την εξόρυξη των πρώτων υλών, την επεξεργασία τους στα εργοστάσια (παρασκευή τσιμέντου, σωλήνων κλπ) και τη μεταφορά τους. Εναλλακτικά προτείνεται η τοποθέτηση έτοιμων πλαστικών δεξαμενών συλλογής των ομβρίων από τα δώματα και τροφοδότηση των τουαλετών των κτιρίων (δημοτικά κτίρια και σχολεία ). Σελ 68: θεωρείται ότι σταδιακά μέχρι το 2020, με την ολοκλήρωση των αναπλάσεων που προγραμματίζει ο Δήμος, τουλάχιστον το 10% του σημερινού πληθυσμού της πόλης (που εκτιμάται σε 40.000 κατοίκους), θα κάνει καθημερινά χρήση του ποδηλάτου για μετακινήσεις εντός της πόλης έως 5 χιλιομέτρων. ‘Έτσι εκτιμάται ότι το έτος στόχο, το 2020, θα διανύονται από τους κατοίκους της πόλης κατ’ ελάχιστο : (40.000 Χ 10% κάτοικοι) Χ (5 Km/ημέρα) Χ (12 μήνες Χ 22 ημέρες/μήνα) = 5.280.000 οχηματοχιλιόμετρα ετησίως, με αντίστοιχη μείωση των εκπεμπόμενων ποσοτήτων CO2. Εκτός κάθε πραγματικότητας είναι η εκτίμηση ότι θα κυκλοφορούν 4.000 ποδήλατα καθημερινά στα Βριλήσσια, 22 ημέρες το μήνα 12 μήνες το χρόνο, με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, σε σταθερή βάση. Το νέο δίκτυο ποδηλατοδρόμων έχει τεράστιο κόστος κατασκευής και θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στη στάθμευση των αυτοκινήτων των επισκεπτών αλλά και των παρόδιων ιδιοκτητών που θα γυρίζουν στα γειτονικά τετράγωνα για να βρουν θέση, αυξάνοντας το ενεργειακό αποτύπωμα. Επίσης, είναι λάθος να καθορίζονται περιοχές ποδηλατοδρόμων χωρίς να υπάρχει κυκλοφοριακή μελέτη για το Δήμο Βριλησσίων. Ιδιαίτερα, το τμήμα πάνω από την Αναπαύσεως μέχρι το Μπάκα έχει πολύ μεγάλη κλίση και δεν χρησιμοποιείται ούτε για άνοδο ούτε για κάθοδο. Σελ 67: «Εκτιμάται ότι από τις μέχρι σήμερα αναπλάσεις οδών ότι συστηματικά καθημερινά περί τους 300 πολίτες δεν κάνουν χρήση του αυτοκινήτου τους για αποστάσεις μέχρι 5 χιλιόμετρα εντός της πόλης». Από πού προκύπτει αυτός ο αριθμός; Έχουν γίνει κυκλοφοριακές μετρήσεις σε διάφορα σημεία, πριν και μετά; Εάν δεν υπάρχουν στοιχεία, το νούμερο αυτό είναι εντελώς αυθαίρετο. Σελ 69: «Η συνολική επιφάνεια των δεσμευόμενων οικοπέδων για εξασφάλιση του ελάχιστου κοινωνικού εξοπλισμού της πόλης ανέρχεται σε 35 περίπου στρέμματα». Τα 35 στρέμματα που είχαν δεσμευτεί με βάση τη μελέτη του Γ.Π.Σ. Βριλησσίων, σήμερα είναι ελεύθερα διότι ο Δήμος δεν έχει αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες και οι προθεσμίες έχουν λήξει! Πώς λοιπόν εκτιμάται ότι θα παραμείνουν δεσμευμένα και με τι χρήματα θα αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες τους; Σελ 70: «Από το 2010 η πιλοτική λειτουργία της Δημοτικής Συγκοινωνίας μετατράπηκε σε οριστική και συστηματική με την χρήση τριών λεωφορείων τύπου MINI BUS. Διενεργούνται περί τα 22 δρομολόγια ημερησίως και διακινούνται κατά μέσον όρο περί τους 15 επιβάτες σε κάθε δρομολόγιο, από και προς τις πέντε πολεοδομικές ενότητες της πόλης προς τον Σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας, για την μετεπιβίβαση στο ΜΕΤΡΟ και τον ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟ. Εκτιμάται ότι το έτος στόχο, το 2020, θα μετακινούνται με την Δημοτική Συγκοινωνία τουλάχιστον πενταπλάσιοι επιβάτες που μη κάνοντας χρήση του ΙΧ οχήματός τους εξοικονομούν ημερησίως κατ’ ελάχιστο … » Πάλι εκτιμάται κάτι χωρίς κάποια δεδομένα. Ο αριθμός των 15 επιβατών σήμερα ανά δρομολόγιο είναι εξαιρετικά μικρός και δημιουργεί προβληματισμούς για την αποτελεσματικότητα της Δημοτικής συγκοινωνίας. Σελ 71: «Τέλος εβδομαδιαίως διενεργούνται 7 ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ για την αποκομιδή και μεταφορά των προϊόντων πρασίνου από την συντήρηση του δημοσίου και (εξαιρετικά πλούσιου) ιδιωτικού πρασίνου της πόλης». Δεν υπάρχει σαφής αναφορά στο πρόγραμμα κομποστοποίησης, το οποίο θα εξοικονομήσει δρομολόγια απορριμματοφόρων αλλά και θα συνειδητοποιήσει τους κατοίκους σε οικολογικές δραστηριότητες. Παράλληλα το κομπόστ θα αντικαταστήσει τα χρησιμοποιούμενα χημικά λιπάσματα. Μία καλή λύση θα ήταν να υπάρχουν κομποστοποιητές σε κάθε γειτονιά. Γενικές παρατηρήσεις και προτάσεις: Δεν υπάρχει καμία οικονομοτεχνική μελέτη για τις προτεινόμενες δράσεις. Τι αρχικό κόστος έχουν, τι κόστος συντήρησης και από πού θα χρηματοδοτηθούν; Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» έχει κολλήσει, εκκρεμούν χιλιάδες αιτήσεις στις τράπεζες και ο δανεισμός έχει σταματήσει. Συνεπώς οι προβλέψεις πρέπει να αναθεωρηθούν. Επίσης τα φωτοβολταϊκά είναι πλέον μη ανταποδοτικά για τους ιδιοκτήτες και δεν θα υπάρξει περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των συστημάτων και ιδιαίτερα στις πολυκατοικίες. Απαιτείται η ολοκλήρωση της κυκλοφοριακής μελέτης και η αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού στη Λ. Πεντέλης. Να περιοριστεί ο δημοτικός φωτισμός στις περιοχές που υπάρχουν καταστήματα με φωτισμένες βιτρίνες, επιγραφές κλπ. Να γίνουν φυτεύσεις σε δημόσιους χώρους με δέντρα και όχι γκαζόν. Τα δέντρα στο Δήμο Βριλησσίων μπορούν να αυξηθούν σε ποσοστό μέχρι και 30% με εξαιρετικά αποτελέσματα στο μικροκλίμα. Να ενισχυθεί το κέλυφος των σχολικών κτιρίων, να γίνουν φυτεύσεις σκίασης (υψηλά δέντρα), έλεγχος του φωτισμού με φωτοκύτταρα και τοποθέτηση φωτιστικών ραφιών στα παράθυρα. Να οριστούν υπεύθυνοι για την ορθή χρήση των συστημάτων φωτισμού και κλιματισμού σε κάθε δημοτικό κτίριο και σχολείο, έτσι ώστε να μην είναι αναμμένα όλα τα φώτα όταν ο χώρος φωτίζεται από τον ήλιο ή όταν οι υπάλληλοι απουσιάζουν και να μη λειτουργεί η ψύξη ή η θέρμανση με ανοιχτά παράθυρα. Να επιβραβεύονται οι πολίτες που συμμετέχουν σε σχετικές δράσεις, με μικρή μείωση δημοτικών τελών και δημοσιοποίηση των ονομάτων τους στην ιστοσελίδα του Δήμου. Συμπερασματικά, πρέπει να γίνει επικαιροποίηση της μελέτης με τα δεδομένα της σημερινής οικονομικής κατάστασης του Δήμου και των κατοίκων, αλλά και συνεχή παρακολούθηση λόγω των ειδικών συνθηκών που βιώνουμε και οι οποίες αλλάζουν συνεχώς αυτά τα δεδομένα. Να θεμελιωθούν οι προτάσεις με συγκεκριμένα στοιχεία και οικονομοτεχνικές μελέτες. Να γίνει έλεγχος της τελικής πρότασης από το Κ.Α.Π.Ε. με σφραγίδα και υπογραφή αρμόδιου υπαλλήλου. Για τη «Δράση για μια άλλη πόλη», Αντώνης Θεοφίλης, μέλος της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης, Πολιτικός Μηχανικός.