Τελικά, τι μπορούν να κάνουν οι Δήμοι;

Αυτές τις ημέρες συζητείται στο δημοτικό συμβούλιο πρόταση συνεργασίας της εταιρείας EAST WEST GREECE Μ.I.K.E. (Μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης), να αναλάβει τη διαχείριση των μεταχειρισμένων ρούχων και υποδημάτων που θα συλλέγουν οι κάτοικοι του Δήμου Βριλησσίων. Σύμφωνα με την σύμβαση, θα τοποθετηθούν 40 κάδοι εντός του Δήμου και έναντι αυτών, η εταιρεία θα καταβάλει 7.500 ευρώ ετησίως στον Δήμο Βριλησσίων, (τα 5.000 απευθείας και τα 2.500 υπό την μορφή εξόδων για εκδηλώσεις «καλλιέργειας της περιβαλλοντικής συνείδησης και αλληλεγγύης των πολιτών») και επιπλέον, θα παραδίδει στις κοινωνικές δομές του Δήμου ενδύματα και υποδήματα «σε άριστη κατάσταση» βάρους ίσου με το 2% των αποβλήτων που θα συλλέγονται ετησίως στο πλαίσιο του προγράμματος. Παρεμπιπτόντως, η πρόταση αυτή πρόκειται να συζητηθεί χωρίς προηγουμένως να έχει αποτιμηθεί η λειτουργία των (λίγων) ήδη εγκατεστημένων μωβ κάδων στο προάστιο, οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί με άλλη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου το 2017. Από τότε, κανένα απολογιστικό στοιχείο δεν έχει παρουσιαστεί, ούτε έχει δοθεί κάποια εξήγηση για την «αλλαγή μοντέλου» που εισηγείται η νέα διοίκηση. Η εταιρεία «EAST WEST GREECE» έχει έδρα στη Θεσσαλονίκη και δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες. (Ισπανία, Γερμανία, Βουλγαρία). Συνεργάζεται με 100 περίπου Δήμους, (ιδίως στη Β. Ελλάδα και την Θεσσαλία) και έχει εγκαταστήσει περίπου 2500 χιλιάδες μωβ κάδους. Πέρσι απέσπασε πέντε βραβεία στα Green Brand Awards 2023 σε εκδήλωση σαν αυτές που βραβεύονταν και ο Δήμος Βριλησσίων επί διοίκησης Μανιατογιάννη. Είναι βέβαιο ότι και με τη σημερινή διοίκηση, η καλή «παράδοση» των Βριλησσίων με τα βραβεία ανακύκλωσης θα συνεχιστεί... Η «EAST WEST GREECE» είναι η μια από τις γνωστές εταιρείες που συνεργάζονται με Δήμους. Άλλος μεγάλος «παίκτης» στην ανακύκλωση ρούχων είναι η επιχείρηση «Β. ΑΡΑΠΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.» με την επωνυμία «RECYCOM», η οποία και αυτή έχει εγκαταστήσει πάνω από 2000 κάδους σε όλη τη χώρα και συνεργάζεται με 130 Δήμους, με εγκαταστάσεις σε Αθήνα, Ηράκλειο Κρήτης και Ιωάννινα. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, οι ιδιοκτήτες της, (που δεν μιλούν μόνο την ελληνικήν), βραβεύονται συστηματικά για την προσφορά τους στη μείωση των αποβλήτων (Greek Green Awards 2023 της Verdetec). Υπάρχουν και άλλες εταιρείες, όπως η Textcycle στη Θεσσαλονίκη που συνεργάζεται με τους Δήμους Σερρών και Φλώρινας και πολλές ακόμη, που συνεργάζονται απευθείας με επιχειρήσεις ρούχων και καταστήματα. Στις περιπτώσεις αυτές αναφερόμαστε, επειδή είναι τυπικά δείγματα εταιρειών που δημιουργούν πλεονάσματα συνεργαζόμενες με Δήμους. Για να το θέσουμε απλοϊκά, ο Δήμος Βριλησσίων για 5.000 ευρώ ετησίως, ποσό μικρότερο από αυτό που θα αντιστοιχούσε στα τέλη κατάληψης πεζοδρομίου για 40 κάδους, θα βάλει συνέταιρο - αν όχι αφεντικό, σε μια διαδικασία που κανονικά θα μπορούσε να διεκπεραιώσει ο ίδιος. Όλες αυτές οι εταιρείες εξασφαλίζουν «πρώτες ύλες» για τις δραστηριότητές τους και στη συνέχεια, χρηματοδοτούνται και από πάνω με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, εν προκειμένω από το ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία) για την αγορά εξοπλισμού και μέσων μεταφοράς. Στο τέλος, κάνουν και πολιτική μέσω δράσεων «κοινωνικής ευθύνης», όπως αυτή υπέρ των μεταναστών που διασχίζουν την Μεσόγειο, παίρνοντας τα ανάλογα βραβεία. (Στη φωτογραφία ο υιός του Τούρκου ιδιοκτήτη της «east west» κ. Kursun). Επιχειρηματικότητα! Και αναρωτιούνται μετά κάποια κάποτε σε κάποιο δημοτικό συμβούλιο, όπως αυτό της Θεσσαλονίκης, (Νοέμβριος 2022), «ποιος ελέγχει την εταιρεία και ποια είναι η ποσότητα που συλλέγεται βάσει της οποίας προκύπτει το αναλογούν ποσοστό του 1%» υπερ του Δήμου και πώς «η εταιρεία τηρεί τις υποχρεώσεις σε ό,τι αφορά τις καμπάνιες για την κυκλική οικονομία και την ανακύκλωση;» αφού παρόλο που «μέσα από αυτή τη διαδικασία συγκεντρώνονται σημαντικές ποσότητες ρούχων και παπουτσιών, αυτές τελικά δεν καταλήγουν στην επαναχρησιμοποίηση, αλλά γίνονται νήματα για να φτιαχτούν νέα ρούχα στη Βουλγαρία;». Και κάπως έτσι, εκσυγχρονιζόμαστε. Υποβαθμίζουμε τα ορατά, υπαρκτά ανθρώπινα μικροκυκλώματα στην διακίνηση μερικώς απαξιωμένων αγαθών και ενώ μέχρι πρότινος παραδίδαμε τα παραπανίσια ρούχα και παπούτσια μας, είτε κατ' ευθείαν σε ανθρώπους για τους οποίους γνωρίζαμε πως τα είχαν ανάγκη, είτε στην κοινωνική υπηρεσία του Δήμου και στις ενοριακές εκκλησίες ή και σε παλιατζήδες και σε ρακοσυλλέκτες που τα αξιοποιούσαν οι ίδιοι συγκυριακά έναντι κάποιας υποτυπώδους αμοιβής, τώρα τα δίνουμε ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ σε ανώνυμα, διεθνή και ανεξέλεγκτα κυκλώματα της Αγοράς. Και η ανακύκλωση γίνεται «επιστημονικά», «πολιτισμένα» σε ειδικούς μωβ κάδους, τους οποίους ανεξέλεγκτοι διαχειριστές επαίρονται ότι θα ψεκάζουν ανά τρίμηνο με ποντικοφάρμακο και κατσαριδοκτόνο! Και ο δημότης; Πού είναι τελικά ο δημότης, ο οποίος συμμετέχει σε μια κοινή προσπάθεια, θεωρώντας ότι έτσι βοηθά και κάποιους που έχουν ανάγκη; Πότε ρωτήθηκε για το πώς θα μπορούσε να συμβάλει, πέραν του να αποθέτει τα φθαρμένα του ρούχα στις εταιρείες; Και ο Δήμος; Πού υπάρχει Δήμος; Άραγε, ένας Δήμος δεν θα μπορούσε ο ίδιος να διεκπεραιώσει αυτές τις διαδικασίες; Να βρει έναν χώρο, να βρει σημεία συλλογής, εργαζόμενους, να διαθέσει ο ίδιος ένα «προϊόν» που «παράγεται» με τη συναίνεση των δημοτών στα όριά του; Δεν θα μπορούσε τουλάχιστον, να συμβάλει στη σύσταση μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης (ΚοινΣΕπ), ώστε να απασχοληθούν πέντε άνεργοι της περιοχής. Να κάνει μια μελέτη βιωσιμότητας και την νομική προετοιμασία. Αλλά του το επιτρέπει το ισχύον πλαίσιο; Μπορούν οι Δήμοι να σκεφτούν και να πράξουν «εκτός πλαισίου» ή μόνο αρκούνται να επαναλαμβάνει ο ένας μετά τον άλλον, το ίδιο μοτίβο κινήσεων μιας διατεταγμένης φθοράς; Οι Δήμοι, εμφανίζονται ανίκανοι να πράξουν οτιδήποτε. Παρά τους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς και Συνδέσμους που συστήνουν, παρά τους Συμβούλους, τις Επιτροπές, τα συλλογικά τους όργανα και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου που τους συνδράμουν, δεν είναι σε θέση ούτε καν να σκεφτούν σε άλλη κατεύθυνση, να επενδύσουν στην τοπικότητα και τον πολίτη, να ασκήσουν τοπική δραστηριότητα με οικονομικό περιεχόμενο, ιδίως σε έναν μικρό Δήμο σαν τα Βριλήσσια. Μας λένε συχνά, μόνο διαφωνείτε, κάντε προτάσεις! Αγνοώντας ότι οι προτάσεις τίθενται σε ένα πλαίσιο, που έχει κατευθυντήριες και στοχεύσεις. Και ότι κάθε επιμέρους πρόταση πρέπει να είναι συμβατή με το πλαίσιο που την περιέχει. Όταν το τελευταίο είναι «δώστε τα όλα στους ιδιώτες», τι πρόταση να κάνουμε; Σε μια χώρα υπό διάλυση, που ξεπουλάει κάθε τι, κάθε βουνοκορφή και ακρογιαλιά, κάθε δημόσια υποδομή, ακόμη και τον ιδιωτικό της πλούτο, που μετατρέπεται σε «χώρο» επενδύσεων και διευκολύνσεων και αποθήκη, οφείλουμε να αντιπαραθέσουμε μια άλλη λογική, μια λογική «κοινών». Κάνουμε ανακύκλωση επειδή αυτή επιστρέφει στη γειτονιά, στον τόπο μας, επειδή το επιλέγουμε, όχι με αντάλλαγμα έκπτωση στα δημοτικά τέλη. Κάνουμε ανακύκλωση, συγκροτώντας ταυτόχρονα κοινωνικό ιστό, Πόλη και πολίτες, όχι χυλούς, γνωρίζοντας ότι σημαντικό δεν είναι μόνο να αυξήσουμε το ποσοστό της, αλλά και να μειώσουμε την πρωτογενή παραγωγή απορριμμάτων, πράγμα που καμία επιχείρηση δεν έχει λόγο να επιδιώξει. Διότι, τι νόημα έχει να μιλάμε για ποσοστά, όταν ο όγκος των ρούχων που οδεύουν προς ανακύκλωση, διπλασιάζεται κάθε λίγα χρόνια; Και τέλος, την εβδομάδα αυτή συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την τουρκική κατοχή στην Κύπρο. Ας περιοριστούν λίγο οι μεγαλοστομίες και τα υποκριτικά, όταν από κάτω, ακόμη κι εδώ, προχωράει το ξεπούλημα με το κομμάτι, όσο – όσο. Κίνηση Δημοτών Βριλησσίων ΔΡΑΣΗ για μια Άλλη Πόλη